صفحه 1:
صفحه 2:
زيست شناسي سلولي باكتريها
Cell Biology of Bacteria
هدف درس :
ا ا ا لم
(تغذیه» رشد و تکثیر)؛ بطوریکه دانشجویان در این مباحث دارای دید گاههای
تخصصى كردند.
صفحه 3:
i. € .
*۴- مقدمه: رم 78 نیسمها بررسي اختصاصات
آغازیان عالي و پست.
2° سيتولوزي با كتريها: روشهاي مطالعه سلول
© ساختمان سلول باكتري: غلاف. افع Poe جي سلولي (كيسول:
1 گزانتان MA) vie gs دیواره, سیتوپلاسم
> 16 به س4 شيميا
eae peut و و و 4 1 ب يي و بیوسنتز
Ps در باکتریها, ترکیب شيميايي متمایز و نقش آنها.
6- ساختمان پريپلاسمي, مزوزومها, تیلاکوئیدها.
© 3- باكتر ها و محیط آنها: Lass
دای Loe ie خبط از es
مر
تنس عوامل محیطي در بأكتريها گرا . سرماء فشار |
ویرتوها نازیر موا سای داروها و آنتي ببونه
صفحه 4:
ل ره
© 4- متابوليسم باكتريها: متابوليسم, انتقال و حفظ
انرژي - واکنشهاي ee در شيميوسنتز
1 نتنيك واكنشهاي آنابوليكي
ee ا
جنی و تجربی یرای سولنات واکننهای
آنابوليکي در فتوسنتز باكتريهاي فتوسنتتيك - بیوسنتز
ماکروملکولها.
© 5- رشد و تکثیر در باکتریها: دوره زندگي و تولید
مثل - تغییرات هستهاي در دوره زند nae
رشد و تزاید باکتریها رشد و نمو نامتعادل, همزمان
و مداوم باکتریها.
صفحه 5:
#جانداران:
6- پوكاريوتيك: گیاهان, جانوران, پروتوزوآ, قارچها, جلبکها
co ارگانلهاي غشادار, ریبوزوم ۸( ,805 خطي کروموزوم و
دیپلوئید
- پروكاريوتيك: باکتریها, سیانوباکتريها, آرکتا
9فاقد ارگانلهاي غشادار, ریبوزوم ۸( ,705 اکثرأً حلقوي بنام
0 و هاپلوئيد, داراي قطعات خارج کروموزومي پلاسمید
۰
صفحه 6:
۳۱6۵17۵ -6
۱
Archaea -3®
صفحه 7:
Gracilicutes®
Tenericutes®
Firmicutes®
Mendosicutes®
صفحه 8:
ساختار سلولي و ستولوژي باکنریها
#پوشش سلولي باکتریها: غشا سيتوپلاسمي, دیواره سلولي,
غلاف, کپسول و لایه لعابي,
#زوائد رشتهاي خارج سلولي: تاژك. پيلي و فیمبریه
#پروتوپلاست شامل غشاي سيتوپلاسمي و محتویات
#محتویات سیتوپلاسم: کروموزوم یا 00616010 اجسام درون
سلولي یا ذخایر
#شکلهاي مقاوم: اندوسپور, اگزوسپور, کیست
صفحه 9:
س7 سس
ويژگيهاي مابوليکي
6اندازه پروکاربوتها: قطر 6/126/2 عیکرون تا 50 میگرون و
طول ميتواند تا 0/5 ميليمتر باشد.(یوکاریوتها قطر 2 تا 200
ميكرون دارند.)
©اندازه كوجك يروكاريوتها بر ويزكيهاي بيولوزيك آنها اثر دارد
(مثل عبور مواد غذايي به داخل و خروج مواد زائد از سلول)
كه ميزان واكنشهاي متابوليكي و ميزان رشد را تحت تاثير قرار
ميدهد و با اندازه سلول رابطه معکوس دارد.
صفحه 10:
هد فزایندرس
#توصیف واحدهاي شيميايي سازنده ساختارهاي
سلولي است ؛ و بیان اینکه چگونه این ساختارها
در مسيري بهم ارتباط دارند که منتهي به اعمال
صفحه 11:
ربخت شناسي سلولي يروكاريوتها
© شكل يك سلول- ريخت شناسي- مورفولوزي سلول
* باكتريهاي كوكوس يا كروي شكل
#باكتري استوانهاي يا باسيلي شكل
#باكتريهاي خمیده و مارييچي
#باكتريهاي با اشکال غیر معمول (مثل: باكتريهاي زائدهدار, باكتريهاي
رشتهاي)
#ترتیب قرار گرفتن سلولها پس از تقسیم- آرایش یا
احوصهوصعتته سلول
صفحه 12:
*میکروسکوپ فلورسنس
Differential interference contrast microscopy®
۴8 میکروسکوپ الكتروني
Scanning electron microscopy (SEM)®
Transmission electron microscopy (TEM)®
#رنگآميزي در میکروسکوپ الكتروني:
* رنگآميزي منقي (نماك. فسفوننگستن, فسفوسیلیکات با آموبوم مولیندات]
(Freeze Etching) Sul j59 °
صفحه 13:
"روشهاي ققالعه سول
#اتوراديوگرافي
#تكنيكهاي جدیدتر:
Confocal microscopy -1®
Scanning probe microscopy (Atomic force -2®
microscopy)
صفحه 14:
Confocal Microscope
صفحه 15:
Scanning probe
microsco
صفحه 16:
Kee pee ee
2- ساختارهاي غیر ثابت
سول - غلاف - تار - اسپور- وس
صفحه 17:
» Sheathed Bacteria
© Leptothrix
¢ Sphaerotilus
© Haliscominobacter
e Phragmidiothrix
© Clonothrix
© Crenothrix
Lieskeela
صفحه 18:
heathy ween 5 ( جح
ميكروتراسته
* گاهي اوقات سلولعا حالت مکصيدارند که کل
غلافرا پر ميکنند و غلافدر قستهاييکه
سلولظ وجود ندارند ديدهمينود.
«سلولهاي ضضد اسفرودبلوسرة 3 ميكرون طول و
مواد راچد بسياري سوه به 12 8 احتیاج
دارند.
*ربند اسفرنیلوسدر طیعت: د ربائیز
sleds بالکینگ در ظصلاب
صفحه 19:
۹ — ۳ .
#چگونگي رسوب آهن روي غلاف:
1.جذب آهن در آبهاي غني از آهن بصورت متصل به اسید هوميك و
Tannic acid
2.اکسیداسیون مواد آلي آن
3.آزاد شدن يونهاي فرو
4اکسیداسیون خودبخودي فرو و رسوب بر روي غلاف
#جنس غلاف: 9636 قند, ٩۵11 هگزوز آمین. 9۵37 پروتئین, 965/2
لیپید و ٩۵5 فسفر
گلابه لعابي در اطراف غلای (لیساکارد خارج سلولی /شامل Sel
گالاکتوز و گلوکورونيك اسید)
#مشاهده غلاف: رنگآميزي با کریستال ویوله, میکروسکوپ فاز
كنتراست
صفحه 20:
صفحه 21:
> ۳5 ۲۳۲6 es
إيجاد سنك معدن باتلاق (رسوب زياد 0113ع]) توسط ليتوتريكس
اوكراسهآ
صفحه 22:
#يك واکنش انرژيزا:
+Mn2+ + 0/502 +H20 MnO2 + 2H®
#آنزیم 0 اکسیداز: در غلاف نه در داخل سلول
صفحه 23:
©- تشكيل غلاف
©2- نياز به 812
©3- تشكيل ذخيره جربي 2118
©4- درصد كوانين + سيتوزين آنها (61/5-71/2 96)
صفحه 24:
6- اکسیداسیون منگنز در تمام گونههاي لپتوتریکس _
6- اسفروتیلوس شاخص فاضلاب است, لپتوتریکس در آبهاي
طبيعي غیر آلوده (استثنا: لبتوتریکس کولوديني در آبهاي غیر آلوده
و در لجن فعال هر دو دیده ميشود)
©3- اسفروتیلوس ناتانس سلولهاي بزرگتري از لپتوتریکس دارند.
#-لپتوتریکس (بجز ل. لوفوله") يك تاك قطبي دارند ولي
اسفروتیلوس و ل. لوفولهآ دستهاي از تاژكهاي قطبي دارند.
©5- انشعاب كاذب فقط در ناتانس و لوفولهآ در محيطهاي فقیر
ايجاد ميشود.
©6-قلابها در اسفروتيلوس ناتانس يافت ميشود- فقط ليتوتريكس
لوفوله آ داراي قلاب است
صفحه 25:
کرین و و
بوتانول و9 -مانیتول- -استات-پروپیونا
فومارات-سوکسینات-مالات-تارتارات-سیترا
تر از 10 گرم بر ایتراسیدهاي آلي با غلظتهاي یلي cob
منبع آلي با معدني نیتروژن (ازت معدني مثل آمونیوم و نیترات
أستيارتات: كلوتامات.: بيتون و :.-..)-رشه روي ازت آلي بیشتر است.
*فاکتور رشد: ویتامین 812 (در محيط حاوي منیونین نبازی تدارند)
11112۳04, 1211۳04, ۱۲۵211۳۴04, 0۵012, ۳504,( ترکیبات معدني *
(FeCl3. MnSO4, ZnSO4, ZnSO4. CuSO4, H2BO3. Na2Mo04
غلظت کلسیم: 0/1 ميلي مولار کلسیم: رشد منفرد, غلظت بالا: تولید غلاف
* فسفات: ممانعت کننده اکسیداسیون منگنز
#دما: 15-40 درجة. سانتيكراد-دماي مطلوب 30 درجه
see :13 , بهینه آن 7/5 (بافرهاي هيدروكسيل بيبيرازين سولفونيك اسيد يا آمينو
ole
© مقاومت به نمك:
صفحه 26:
رویششاخت غلافاز غلافكاذب
#با فنل داغ و آب (68 درجه سانتيكراد بمدت 70 دقيقه) و
یا تریتون (962 در 20 درجه سانتیگراد بمدت 3 ساعت)-
با این روشها پروتئین غلاف حل نميشود.
#با فنل داغ و آب:
1.پليساكاريدهاي اصلي (گلوکز-آرابینوزگزیلوز- کمي
كالاكتوز) حل نمي شوند 5
2.پليساكاريدهاي فرعي (گالاکتوز-گلوکز-آرابینو زگزیلوز-
مانوز) حل ميشوند
صفحه 27:
فیترلا ۴۱5۲۱۵۲۵۱۱۵
® سیانوباکتر رشتهاي غلافدار
#محل زندگي: در چشمههاي آب گرم
#غلاف: غلاف دولایه از جنس پليساکارید
صفحه 28:
هلمن علنريتكر واسفرو يارس ةر تركيب بلي ساكاريدي غلات بكتري هأ راابه سلحشان جلب مي كتد.
صفحه 29:
تیب000 صله اي گرم ضبت یا گرم ضغر با غلاف
صفحه 30:
"فراگمیدیوتریکسسن ۳۵9110101717 : سلول هاي
ديسكي شکل و گرم مثبت مثل سکه هايي که روي هم "
قرارگرفته باشد.
کالوتریکس : مثل فراگمیدیوتریکس ديسكي شکل است
با اين تفاوت که کالوتریکس ابتدا و انتهاي رشته یک اندازه
i + نیستند.
صفحه 31:
طایعاصلی:
16- دکتر روحا-کسري كرمانشاهي. بهشتيمال, كيوان
مبيني هكردي سري كرما زيثياد تفر سول کولب
ساختار باكتريها (يوششها و زوائد سلولي) جلد 1 نشر دانشكاه
اصفهان.
Madigan, Martinco, Parker , "Brock Biology of -2 ©
Microorganisms", 12th Edition, London: Preritice Hall
International (U.K.), 2009.
3-K,P. Talaro, "Fundations in microbiology", 7 ©
Edition, McGraw-Hill Companies, 2009.
:سایر منابع
- مهندی اامرضا قزلباش , (1386). ميكروبيولوژي متابولیسم و
زر 4 0 ار
ت دیرین.
صفحه 32:
oll,
هدف درس :
شناخت ساختارهاي مختلف باكتريها و نحوة متابوليسم مواد در باكتريها
(تغذيه ،رشد و تكثير) ،بطوريكه دانشجويان در اين مباحث داراي ديدگاههاي
تخصصي گردند.
مطالب:
رئوس
ت
ي اختصاصا
:دنياي ميكروارگانيسمها ـ بررس
-1مقدمه
ي و پست.
ن عال
آغازيا
ل
باكتريها :روشهاي مطالعه سلو
-2سيتولوژي
ي
باكتر
ي (كپسول،
ي سلول
ل باكتري :غالف ،اليههاي خارج
ن سلو
ـ ساختما
ي ( )M, Aديواره ،سيتوپالسم،
ي سطح
سلولز ،گزانتان) پروتئينها
ي و بيوسنتز
ب شيمياي
ي تركي
ن سيتوپالسمي ،تاژه ،پيل
عناصر درو
ش آنها،
ه و نق
تاژه ،كپسول ،ديواره ،هست
ش آنها.
ي متمايز و نق
ب شيمياي
-اسپور در باكتريها ،تركي
ن پريپالسمي ،مزوزومها ،تيالكوئيدها.
-ساختما
ه باكتريها،
آنها :تغذي
-3 باكتريها و محيط
هو
ت انتخابي ،افتراقي ،ساد
ي كش
ي غذايي ،محيطها
نيازمنديها
ي در باكتريها ،گرما ،سرما ،فشار اسمزي،
ل محيط
مركب ،تأثير عوام
ي داروها و آنتيبيوتيكها.
ي و پرتوها ،تأثير مواد شيمياي
ش سطح
كش
مطالب:
رئوس
ظ
ل و حف
-4 متابوليسم باكتريها :متابوليسم ،انتقا
ي در شيميوسنتز ـ
ي كاتابوليك
ي ـ واكنشها
انرژ
ي
ي آنابوليك
ي شيميوسنتتيك ـ واكنشها
باكتريها
ي
ش مواد) ،احيا
ي آمينه ،بيوسنتز پي
(بيوسنتز اسيدها
ي
ت واكنشها
ي نيترات ...سولفا
ي و تجزيها
جذب
ك ـ بيوسنتز
ي فتوسنتتي
ي در فتوسنتز باكتريها
آنابوليك
ماكروملكولها.
ه زندگي و توليد
-5 رشد و تكثير در باكتريها :دور
ه
ي ـ محاسب
ه زندگ
ي در دور
ت هستها
ل ـ تغييرا
مث
ن
رشد و تزايد باكتريها ـ رشد و نمو نامتعادل ،همزما
م باكتريها.
و مداو
:
-مقدمه
جانداران:
-1يوكاريوتيك :گياهان ،جانوران ،پروتوزوآ ،قارچها ،جلبكها
داراي ارگانلهاي غشادار ،ريبوزوم 80S، DNAخطي كروموزوم و
ديپلوئيد
-2پروكاريوتيك :باكتريها ،سيانوباكتريها ،آركئا
فاقد ارگانلهاي غشادار ،ريبوزوم 70S، DNAاكثرٌا حلقوي بنام
nucleoidو هاپلوئيد ،داراي قطعات خارج كروموزومي پالسميد
طبقه بنديموجوداتدرچاپجديد
برگي
Eucarya -1
Bacteria -2
Archaea -3
طبقه بنديموجوداتدرچاپقديم
برگي
Gracilicutes
Tenericutes
Firmicutes
Mendosicutes
ساختار سلولي و سيتولوژي باكتريها
پوشش سلولي باكتريها :غشا سيتوپالسمي ،ديواره سلولي،
غالف ،كپسول و اليه لعابي،
زوائد رشتهاي خارج سلولي :تاژك ،پيلي و فيمبريه
پروتوپالست شامل غشاي سيتوپالسمي و محتويات
سيتوپالسمي
محتويات سيتوپالسم :كروموزوم يا ،nucleoidاجسام درون
سلولي يا ذخاير
شكلهاي مقاوم :اندوسپور ،اگزوسپور ،كيست
هاي متابوليكي
ويژگي
اندازه پروكاريوتها :قطر 0/1-0/2ميكرون تا 50ميكرون و
طول ميتواند تا 0/5ميليمتر باشد(.يوكاريوتها قطر 2تا 200
ميكرون دارند).
اندازه كوچك پروكاريوتها بر ويژگيهاي بيولوژيك آنها اثر دارد
(مثل عبور مواد غذايي به داخل و خروج مواد زائد از سلول)
كه ميزان واكنشهاي متابوليكي و ميزان رشد را تحت تاثير قرار
ميدهد و با اندازه سلول رابطه معكوس دارد.
س
هدفازايندر :
توصيف واحدهاي شيميايي سازنده ساختارهاي
سلولي است ،و بيان اينكه چگونه اين ساختارها
در مسيري بهم ارتباط دارند كه منتهي به اعمال
مشخص سلولي ميگردد.
ريختشناسي سلولي پروكاريوتها
شكل يك سلول= ريخت شناسي= مورفولوژي سلول
باكتريهاي كوكوس يا كروي شكل
باكتري استوانهاي يا باسيلي شكل
باكتريهاي خميده و مارپيچي
باكتريهاي با اشكال غير معمول (مثل :باكتريهاي زائدهدار ،باكتريهاي
رشتهاي)
ترتيب قرار گرفتن سلولها پس از تقسيم= آرايش يا
arrangementسلول
روشهاي مطالعه سلول
باكتريايي
تكنيكهاي ميكروسكوپي
-1ميكروسكوپ نوري
ميكروسكوپ فاز كنتراست
ميكروسكوپ دارك فيلد
ميكروسكوپ فلورسنس
Differential interference contrast microscopy
-2ميكروسكوپ الكتروني
Scanning electron microscopy (SEM)
Transmission electron microscopy (TEM)
رنگآميزي در ميكروسكوپ الكتروني:
رنگآميزي منفي (نمك فسفوتنگستن ،فسفوسيليكات يا آمونيوم موليبدات)
فريز ايچينگ ()Freeze Etching
روشهاي مطالعه سلول
باكتريايي
اتوراديوگرافي
:تكنيكهاي جديدتر
Confocal microscopy -1
Scanning probe microscopy (Atomic force -2
microscopy)
Confocal Microscope
Scanning probe
microscopy
-1ساختارهاي ثابت
غشاء سيتوپالسمي –سيتوپالسم
-2ساختارهاي غير ثابت
كپسول – غالف – تار – اسپور....... -
اسفروتيولوسناتانس:
)Sheath
الفق(
•غالفحالت غ
طر آن2/1-5/2
smoothدارد و
Sphaerotilus natans
ميكرومتراست.
•گاهياوقاتسلولها حالتمکعبيدارند که کل
غالفرا پر ميکنند وغالفدرقسمتهاييکه
سلولها وجود ندارند ديدهميشود.
3-8ميكرونطولو
•سلولهايمنفرد اسفروتيلوس
1-2ميكرونعرضدارند.
پليساكاريد وفكمپلكسپروتئين
•جنسغال :
ليپيد (فاقد اسيد موراميك وساير تركيبات
پپتيدوگليكان)
•نيازهايغذايي:تركيباتآليساده(منبع كربن) ،و
مواد معدنيازتي ،بسياريسويه به B12احتياج
دارند.
•رشد اسفروتيلوسدرطبيعت:درپائيز
•ايجاد بالكينگ درفاضالب
غالفاسفروتيولوسناتانس:
چگونگي رسوب آهن روي غالف:
.1جذب آهن در آبهاي غني از آهن بصورت متصل به اسيد هوميك و
Tannic acid
.2اكسيداسيون مواد آلي آن
.3آزاد شدن يونهاي فرو
.4اكسيداسيون خودبخودي فرو و رسوب بر روي غالف
جنس غالف %36 :قند %11 ،هگزوز آمين %37 ،پروتئين%5/2 ،
ليپيد و %5فسفر
اليه لعابي در اطراف غالف (پليساكاريد خارج سلولي شامل گلوكز،
گاالكتوز و گلوكورونيك اسيد)
مشاهده غالف :رنگآميزي با كريستال ويوله ،ميكروسكوپ فاز
كنتراست
لپتوتريکس :Leptotrix ochracea:غالفدار ذخيره كننده آهن،
ف-4/1
حالتRoughدارد چون رسوبمنگنز روي آن وجود دارد قطر غال ،
6/0است.
لپتوتريکس:Leptotrix ochracea:
محل زندگي :در آبهاي با جريان كند داراي آهن و فقير از مواد آلي
ايجاد سنگ معدن باتالق (رسوبزياد )FeOH3توسطلپتوتريكس
اوكراسهآ
اكسيداسيون منگنز در لپتوتريكس:
يك واكنش انرژيزا:
MnO2 + 2H
+Mn2+ + 0/5 O2 + H2O
آنزيم Mnاكسيداز :در غالف نه در داخل سلول
ويژگيهاي فيزيولوژيكي و ريختشناسي مشتركاسفروتيلوسو
لپتوتريكس
- 1
- 2
- 3
- 4
تشكيل غالف
نياز به B12
تشكيل ذخيره چربي PHB
درصد گوانين+سيتوزين آنها ()% 61/5-71/2
تفاوتهاي اسفروتيلوسو لپتوتريكس
-1اكسيداسيون منگنز در تمام گونههاي لپتوتريكس
-2اسفروتيلوس شاخص فاضالب است ،لپتوتريكس در آبهاي
طبيعي غير آلوده (استثنا :لپتوتريكس كولوديني در آبهاي غير آلوده
و در لجن فعال هر دو ديده ميشود)
-3اسفروتيلوس ناتانس سلولهاي بزرگتري از لپتوتريكس دارند.
-4لپتوتريكس (بجز ل .لوفولهآ) يك تاژك قطبي دارند ولي
اسفروتيلوس و ل .لوفولهآ دستهاي از تاژكهاي قطبي دارند.
-5انشعاب كاذب فقط در ناتانس و لوفولهآ در محيطهاي فقير
ايجاد ميشود.
-6قالبها در اسفروتيلوس ناتانس يافت ميشود -فقط لپتوتريكس
لوفوله آ داراي قالب است
شرايطرشد
نيازهاي اساسي:
منبع كربن و انرژي (گاالكتوز-مالتوز-الكتوز-سوكروز-گزيلوز-ريبوز-متانول-اتانول-
بوتانول-گليسرول-مانيتول-استات-پروپيونات-بوتيرات-PHB-هيپورات-مالونات-
فومارات-سوكسينات-ماالت-تارتارات-سيترات-اگزاالت-كوئينات) قندها با غلظت
بيشتر از 10گرم بر ليتر-اسيدهاي آلي با غلظتهاي خيلي پائين
منبع آلي يا معدني نيتروژن (ازت معدني مثل آمونيوم و نيترات-ازت آلي مثل
آسپارتات ،گلوتامات ،پپتون و -).....رشد روي ازت آلي بيشتر است.
فاكتور رشد :ويتامين ( B12در محيط حاوي متيونين نيازي ندارند)
تركيبات معدني (KH2PO4، K2HPO4، Na2HPO4، CaCl2، MgSO4،
)FeCl3، MnSO4، ZnSO4، ZnSO4، CuSO4، H2BO3، Na2MoO4
غلظت كلسيم 0/1 :ميلي موالر كلسيم :رشد منفرد ،غلظت باال :توليد غالف
فسفات :ممانعت كننده اكسيداسيون منگنز
دما 15-40 :درجه سانتيگراد-دماي مطلوب 30درجه
, pH: 8/1-6/5 بهينه آن ( 7/5بافرهاي هيدروكسيل پيپيرازين سولفونيك اسيد يا آمينو
متان)
مقاومت به نمك:
روششناختغالفازغالفكاذب
با فنل داغ و آب ( 68درجه سانتيگراد بمدت 70دقيقه) و
يا تريتون ( %2در 20درجه سانتيگراد بمدت 3ساعت)-
با اين روشها پروتئين غالف حل نميشود.
با فنل داغ و آب:
.1پليساكاريدهاي اصلي (گلوكز-آرابينوزگزيلوز -كمي
گاالكتوز) حل نميشوند
.2پليساكاريدهاي فرعي (گاالكتوز-گلوكز-آرابينوزگزيلوز-
مانوز) حل ميشوند
فيشرال Fisherella
سيانوباكتر رشتهاي غالفدار
محل زندگي :در چشمههاي آب گرم
غالف :غالف دواليه از جنس پليساكاريد
باکتر Haliscomenbacter:ميله ايگرم منفيو
هاليسکامن
غالفدارد بسيارظريفوريز ودارايانشعاباتحقيقيbranch
هستند.
هاليس کامنباکتر واسفروتيلوس به خاطر ترکيب پلي ساکاريدي غالف باکتري ها را به سطحشان جذب مي کنند.
تيپ 0041ميله ايگرممثبتيا گرممتغير با غالف
فراگميديوتريکس : Phragmidiothrixسلول هاي
ديسکي شکل و گرم مثبت مثل سکه هايي که روي هم
قرارگرفته باشد.
کالوتريکس :مثل فراگميديوتريکس ديسکي شکل است
با اين تفاوت که کالوتريکس ابتدا و انتهاي رشته يک اندازه
نيستند.
منابعاصلي:
نو
-1دكتر روحا-كسري' كرمانشاهي ،بهشتيمآل ،كيوا
ي
ي و ملكول
ي سلول
ن ( .)1387زيستشناس
مبينيدهكردي ،محس
ه
ساختار باكتريها (پوششها و زوائد سلولي) جلد 1نشر دانشگا
اصفهان.
2- Madigan, Martinco, Parker , "Brock Biology of
Microorganisms", 12th Edition, London: Prentice Hall
International (U.K.), 2009.
3- K.P. Talaro, "Fundations in microbiology", 7th
Edition, McGraw-Hill Companies, 2009.
:ساير منابع
-مهندس غالمرضا قزلباش .)1386( ،ميكروبيولوژي متابوليسم و
رشد باكتريها ،انتشارات ديرين.
پایان