صفحه 1:
= 3 5 و
MED VE HUKUMLERI (5 SI
(احکامة
* Med (al); s6zluk anlami itibariyle
uzatmak, ziyade etmek, arttirmak
manasindadir.
* Tecvid istilahinda ise med veya lin
harflerinde biri ile sesi uzatmaya
denir.
* Asif medd’in Uzerine ziyade etmeye
de med denir.
صفحه 2:
KASR (jad!)
Medd’in ziddi kasr’dir.
Sdzlukte bir seyi kisaltmak, hapsetmek ve
menetmek manalarina gelir.
Tecvid ilminde ise asli meddi oldugu gibi
birakip, ziyade uzatmay! terk etmeye denir.
Yani Kasr’in iki anlami vardir. Birincisi meddi
tamamen_kaldirip + uzatmadan okumak,
ikincisi ise asli meddin Uzerine yapilan
ziyadeyi kaldirip asli med ۱۱6 ۰
۰
۰
صفحه 3:
(| احروفامدیة) ۲۵۴۴۱۴۲ ۳۱۶۲
۰ الحروف المدية , الحروف الهوائية , الحروف
الحروف العلية ۷۰۷۵ الجوفية 6
Bazi sartlarla, kendisinden 6nceki
harfin sesini harekesi dogrultusunda
uzatmay! saglayan harfe med harfi
denir.
۳60 عامط l.sg harfleridir. Bu
harflerin med harfi olabilmesi icin
belli sartlarin olusmus olmasi gerekir.
صفحه 4:
harekesiz olup و۰
kendisinden onceki harfin
harekesi Otre olursa 4» med
harfi olur. Kendisinden ۱
harf kalin bir harf ise “u” sesi ile
kalin — harfi ae Eger بط
kendisinden 6۳66۱ harf ince bir
harf ise “u-U” arasi bir sesle bu
ince harfi bir elif miktari uzatir.
gist , فُولُو , أغُوذ , 54x gibi...
صفحه 5:
* ی 3۵۲۲۱ ۰ harekesiz olup
kendinden 4
۱۵۲6۲65 65۲6 ۱۲52 ی ۵۲۲
med harfi olur ve
kendisinden Onceki harfi “i”
sesi ile bir elif, miktar
۱2۵1۱۳. الذی, سیق ,قیل ۰
صفحه 6:
. 1 ۱۱۵۸۱۱۱ ۱۱۵۱ ادت2۳) OUP الا
onceki harfin harekesi
ustUn olursa | med_harfi
olur. Eger kendisinden
onceki harf kalin bir harf ise
“4” sesi ile bu kalin harfi
uzatir. Eger kendisinden
Onceki harf ince ise onu “a-
e” arasi bir sesle bir elif
۳۱۱۲۲۵۲۱ ۷۱2۵1۱۳ قال , کان, لذا,
صفحه 7:
* Mushaf'in hattina mahsus
olmak uzere bazi
kelimelerde med harfi olan
| (elif), 9 veya ی 6
ااسلوق, لارکوة , ۷۵2۱۱۳۲۱5۲
۰ عفی زلفی
صفحه 8:
(سبا امذ) 5۴68۲۴۱۴۳۵ ۱۲9
* Sebeb-i med Tecvid tstilahinda, asli
med (yani medd-i Tabii)’in Uzerine
ziyade (uzatma) gerektiren sebep
demektir.
* Hemze (i) ve stikdn (°) olmak tzere
ikiye ayrilir.
صفحه 9:
(لهمزة) ۳۱۴۱/2۴
۰ Asif harflerden biridir. Hemze med harfinden
sonra geldiginde med sebebi olur ve harfi bir
elif miktarindan fazla uzattirir. liz, ills,
سوا ۶ , جاء ۰
Burada s6z konusu olan hemze, hemze-i kat’
(eld! djodI) ‘dir. Vasl hemzesi (hog! djodl)
degildir. Cunki Vasl hemzesi yazilista var
olmakla beraber okunusta ortadan kalkan bir
hemzedir. Bu ۱۷۵2068 86۵ 56060۱ ۳
وقابوا لِعقد لله
صفحه 10:
SUKUN (SLI)
Harekesizlik demektir. Bir harfin
harekesizlik hali cezm ( ‘ile gésterilir
ve bu harfe sakin harf denir.
Med harfinden sonra gelen stkdan
sebeb-i meddendir ve ziyade (bir
eliften fazla) uzatmay! gerektirir.
Sukan ikiye ayrilir:
1) Lazimi SUkGn 2( ۸۵۲۱2۱ متكان5
صفحه 11:
( السکونالرم) 50۱ ۱۸2۱۳
* Lazimi sukGn duruldugunda da
gecildiginde de var olan sukdn
demektirgls kelimesini ele alacak
olursak, bu kelimenin seddesiz
yazilmis sekli © © W6’dir. Burada
harfi medden sonra gelen Nan
harfinin sdkdinu duruldugunda da
gecildiginde de var olan lazimi
sukdndur. oy ۳۷ 3 قا gibi...
صفحه 12:
(ا لسکونا لارض 501۱ ۸۵۳۱2
Duruldugunda var olan, gecildiginde ise
ortadan kalkan sukdna sikdn-i ariz.
Denir. Bir baska deyisle; Vakfen sabit,
vaslen sakit olan oe una ایح i ariz
a ~ gibi... تَسْتَعِين, يَعْلَمُونزمهه
iki cesit med 5
Asli Med
۳6۲۳۱ ۵
صفحه 13:
ASLi MED
٠ Asif Medzdeuld | $41 ALI S11 المأ لأاصثي
* Bir kelimede harfi med bulunup sebeb-i med
bulunmazsa ve med harfi gecis odaginda
degilse Medd-i Tabi? (Asli med, Zati med) olur.
٠ تُوجیهّا , أو تِي تا aibi
>
saul esa ifadesinde medden
bahsedilemez. CunkU med harfi olan elif
(I) gecgis odaginda oldugu icin med
vazifesi ۰
صفحه 14:
> Bazi kelimelerde med harfi gériinmedigi, yani
yazida bulunmadigi halde, okunusta bulunur ki, 0
zaman harf-i med takdirf (mukadder) olur ve med
harfi varmis gibi kabul edilerek harf uzatilir. mall
Toot ool
مات > لیملنا ,تسب أتباأنیآوتی jpall
Bu gibi kelimelerdeki hemzelerin ۵
yapilan medde medd-i bedel denir. Bunlarin
asillarinin iki hemzeli olmasi, sakin olan ikinci
hemzenin, makablinin harekesi cinsinden_harf-i
medde tebdil edilmesi (dénUsturtilmesi) sebebiyle
veya med, sakin hemzeden bedel oldugu icin
buna medd-i bedel denilmistir.
صفحه 15:
ASLIi MEDDIN ۸۸
Medd-i Tabii’nin uzatilmasi bir elif
miktaridir. Hukmu vaciptir. Butun
Kiraat imamlari Medd-i Tabii’yi bir elif
۲۱۱۲۵۲۱
و دم فوا 07د ace
بوجی, یکوئو, فذوقو, جنتتا
صفحه 16:
۲۲۳۱ ۱۵
Asli med Uzerine 21۷3۵06۷۱ مع
bir sebep dolayisiyla meydana gelen
medde denir. Fer’i Med’ler bes
kisimda incelenir.
Medd-i Muttasi! (Laid Iad_l)
Medd-i Munfasil (Laaid |ad_l)
۳6۵0-1۱62۱۳۱ (امداللازم)
(ا مدا لمارض) ۵۳۱2 600-1
(المدالش) ۲10 -۳6۵0
صفحه 17:
MEDD-i MUTTASIL (Laid bl)
* Med harflerinin herhangi birisinden
sonra, med sebebi hemzenin ayni
kelimede yanyana gelmesiyle olusan
fer’i medde medd-i muttasil denir.
¢ Muttasil bitisik demektir. Med harfi ile
med sebebi olan olan hemze bir
kelimede yanyana bulunduklari icin
bu isim verilmistir.
Geese. 1 تب
ام
صفحه 18:
MEDD-i MUTTASILIN HUKMU
+ Medd-i Muttasilda uzatma suresi konusunda
Kiraat imamlari arasinda, asli med Uzerine
ziyade yapmak gerektigi hususunda ittifak
vardir. Ancak bu ziyade uzatmanin dlcusu
konusunda (yani ne kadar ziyade yapilacag!
hususunda) ittifak yoktur. Bazi Kiraat
imamlari medd-i Muttasil’) iki elif miktari
uzatirken, bazi Kiraat imamlari bes elife
kadar uzatmislardir. Bu ۱۷۵2060 Medd-i
Muttasil’iIn hikmut sdéyle ifade edilmelidir;
Asli med Udzerine bir elif ziyade yapmak
vaciptir. Daha fazlasi caizdir.
صفحه 19:
UZATMA SURESI
* iki elif miktari uzatanlar: ibn
Kesir, EboG Amr, Ebu 03۳۲6۲, ۰
* Uc elif miktari uzatanlar: ibn amir,
Kisat, Halefu’l-’Asir.
* Dort elif miktari uzatanlar: imam
Asim.
* Bes elif miktari uzatanlar: Hamze,
Vers.
صفحه 20:
MEDD-i MUNFASIL
(eed al
* Munfasil; ayri, ayrilmis demektir.
* Med harfi ile med sebebi olan hemze
iki ayri kelimede yan yana (yani med
harfi bir kelimenin sonunda, hemze
diger kelimenin basinda) geldiginde
olusan fer’i medde Medd-i Munfasil
denir.
* نی , 15] Iotshasll Lal
alles: 3.361
صفحه 21:
° Medd-i Munfasil olan bazi yerlerde
harf-i med mukadder olur. Yani yazida
96۳1۳62۶ Fakat ey edilir, var
oir) 25881 را
ee أَحْلَدَم, عنَدَم | لا
eee
صفحه 22:
MEDD-i MUNFASIL’IN
HUKMU
* Kiraat imamlari Medd-i Munfasilda
Asli Medd’in Uzerine ziyade مامهلا
yapmama ve eger ziyade yapilacaksa
kag elif miktari ziyade yapilacag!
hususunda_ihtilaf etmislerdir. Bu
yuzden Medd-i Munfasil’iIn hukmu
caizdir.
صفحه 23:
Kasr ile (yani Asli med ile)
okuyanlar: ibn Kesir, Ebu Amr, Ebu
03۲6۲, ۰
Asli med 26۲۱۸۵ ۵۲۱۲ ۵۱۱۴ 21۷206 6
okuyanlar: Ddri, Kalan.
Asli Med uzerine iki elif ziyade ile
okuyanlar: ibn Amir, Kiséi,
Halefu’l-’Asir.
Asli Med uzerine uc elif ziyade ile
okuyanlar: imam Asim
Asli Med uzerine dort elif ziyade
ile okuyanlar: imam Hamze, Vers.
MED VE HÜKÜMLERİ (ا لم ُّد و
ه
ُ )أحكام
• Med ( ;)ا لمدsözlük anlamı itibariyle
uzatmak, ziyade etmek, arttırmak
manasındadır.
• Tecvîd ıstılahında ise med veya lîn
harflerinde biri ile sesi uzatmaya
denir.
• Aslî medd’in üzerine ziyade etmeye
de med denir.
KASR (قصر
ُ )ا ل
• Medd’in zıddı kasr’dır.
• Sözlükte bir şeyi kısaltmak, hapsetmek ve
menetmek manalarına gelir.
• Tecvîd ilminde ise aslî meddi olduğu gibi
bırakıp, ziyâde uzatmayı terk etmeye denir.
• Yani Kasr’ın iki anlamı vardır. Birincisi meddi
tamamen kaldırıp uzatmadan okumak,
ikincisi ise aslî meddin üzerine yapılan
ziyadeyi kaldırıp aslî med ile okumaktır.
MED HARFLERİ ()ا لحروفا لمدية
• الحروف, الحروف الهوائي ة, الحروف المدي ة
الجوفي ةveya الحروف العليةde denir.
Bazı şartlarla, kendisinden önceki
harfin sesini harekesi doğrultusunda
uzatmayı sağlayan harfe med harfi
denir.
• Med harfleri
و ى اharfleridir. Bu
harflerin med harfi olabilmesi için
belli şartların oluşmuş olması gerekir.
• وharfi
harekesiz
olup
kendisinden
önceki
harfin
harekesi ötre olursa وmed
harfi olur. Kendisinden önceki
harf kalın bir harf ise “u” sesi ile
bu kalın harfi uzatır. Eğer
kendisinden önceki harf ince bir
harf ise “u-ü” arası bir sesle bu
ince harfi bir elif miktarı uzatır.
تُوبُو, أعُوذ, قُولُو, ضو
ُ َ يgibi…
ُ خو
ىharfi
harekesiz
olup
kendinden önceki harfin
harekesi esre olursa ىharfi
med
harfi
olur
ve
kendisinden önceki harfi “i”
sesi ile bir elif miktarı
َ قِي, َسيق
uzatır. ل
ِ , الَّذِىgibi…
•
ا
harfi harekesiz olup bir
önceki
harfin
harekesi
üstün olursa اmed harfi
olur.
Eğer
kendisinden
önceki harf kalın bir harf ise
“â” sesi ile bu kalın harfi
uzatır. Eğer kendisinden
önceki harf ince ise onu “ae” arası bir sesle bir elif
َ َق
miktarı uzatır. , ِإذَ ا, ان
َ َ ك, ال
• Mushaf'ın hattına mahsus
olmak
üzere
bazı
kelimelerde med harfi olan
( اelif),
وveya
ىile
yazılmıştır. , ا لزكَوة,ا لص لَوة
زلفى
, ك فَىgibi…
َ
MED SEBEPLERİ (م ِّد
َ
َ )س بَبَا ا ل
• Sebeb-i med Tecvîd ıstılahında, asli
med (yani medd-i Tabiî)’in üzerine
ziyade (uzatma) gerektiren sebep
demektir.
• Hemze ( )أve sükûn (ْ ) olmak üzere
ikiye ayrılır.
HEMZE ()ا لهمزة
• Aslî harflerden biridir. Hemze med harfinden
sonra geldiğinde med sebebi olur ve harfi bir
َ َ ي, ي َ ا أيُّهَ ا,
elif miktarından fazla uzattırır. ُشاء
َجا ء
َ , ٌسوَا ء
َ gibi…
Burada söz konusu olan hemze, hemze-i kat’
(‘ )ا لهمزة ا لقط عdır. Vasl hemzesi ل
( )ا لهمزة ا لوص
değildir. Çünkü Vasl hemzesi yazılışta var
olmakla beraber okunuşta ortadan kalkan bir
hemzedir. Bu yüzden med sebebi değildir.
د ل ِ له
ُ م
َ و قَا لُوا ا ل
ْ ح
SÜKÛN ون
( ْ ُ سك
ُ )ا ل
• Harekesizlik demektir. Bir harfin
harekesizlik hali cezm ( ْ )ile gösterilir
ve bu harfe sakin harf denir.
• Med harfinden sonra gelen sükûn
sebeb-i meddendir ve ziyade (bir
eliften fazla) uzatmayı gerektirir.
• Sükûn ikiye ayrılır:
• 1) Lazımî Sükûn 2) Arızî Sükûn
LAZIMÎ SÜKÛN () ا لسكونا الزم
• Lazımî sükûn durulduğunda da
geçildiğinde de var olan sükûn
demektir.ان
َّ ج
َ kelimesini ele alacak
olursak, bu kelimenin şeddesiz
yazılmış şekli ن
َ ن
ْ جا
َ ’dir. Burada
harfi medden sonra gelen Nûn
harfinin sükûnu durulduğunda da
geçildiğinde de var olan lazımî
sükûndur. َ
آآْل ن,
ْقَا
ف
gibi….
ARIZÎ SÜKÛN ()ا لسكونا لع ار ض
• Durulduğunda var olan, geçildiğinde ise
ortadan kalkan sükûna sükûn-i arız.
Denir. Bir başka deyişle; Vakfen sabit,
vaslen sakıt olan sük’una sükûn-i arız
َ
denir.ون
م
ْ ُ عل
ْ
ين
ِ َ ست
َ ي, ُ
ْ َ ََ ن
ْ ع
• İki çeşit med vardır.
• Aslî Med
• Fer’î Med
gibi…
ASLÎ MED
• Aslî Med;طبيعي
دا ل
ا لم ُّد أل
ُّ ا لم,ذاتي
ُّ
ُّ ا لم ُّد ا ل,صلي
ُّ
• Bir kelimede harfi med bulunup sebeb-i med
bulunmazsa ve med harfi geçiş odağında
değilse Medd-i Tabiî (Aslî med, Zâtî med) olur.
• أُ و تِي نَا, حيهَا
ِ نُوgibi
•ه
َ َربُّنifadesinde
ُ ا الل
medden
bahsedilemez. Çünkü med harfi olan elif
( )اgeçiş odağında olduğu için med
vazifesi görmez.
Bazı kelimelerde med harfi görünmediği, yani
yazıda bulunmadığı halde, okunuşta bulunur ki, o
zaman harf-i med takdîrî (mukadder) olur ve med
ْأ
َأ
harfi varmış gibi kabul edilerek harf uzatılır. ن
-َ م
َ
,َ
آم ن
َ
ْأ
ُأ
ْأ
ُأ
ن ْأ
َأْأ
ْؤ
ى وت ِى
- ِ تى ت
- يَأتَى, يم ان ً ا
>ا
ان
م
م
ين
م
َ َ َ ُ ِ ُ ِإ َ ً ِإ
Bu gibi kelimelerdeki hemzelerin uzatılmasıyla
yapılan medde medd-i bedel denir. Bunların
asıllarının iki hemzeli olması, sakin olan ikinci
hemzenin, makablinin harekesi cinsinden harf-i
medde tebdil edilmesi (dönüştürülmesi) sebebiyle
veya med, sakin hemzeden bedel olduğu için
buna
medd-i
bedel
denilmiştir.
ASLÎ MEDDİN HÜKMÜ
• Medd-i Tabiî’nin uzatılması bir elif
miktarıdır. Hükmü vaciptir. Bütün
Kıraat İmamları Medd-i Tabiî’yi bir elif
miktarı uzatmışlardır.
• جْئتَنَا
ِ يُو
ِ , فَذُوقُو, يَكُونُو,حى
FER’Î MEDLER
• Aslî med üzerine ziyadeyi gerektiren
bir sebep dolayısıyla meydana gelen
medde denir. Fer’î Med’ler beş
kısımda incelenir.
• Medd-i Muttasıl ل
( )ا لمدا لمتص
• Medd-i Munfasıl ل
( )ا لمدا لمنفص
• Medd-i Lâzım ()ا لمدا لالزم
• Medd-i Ârız ()ا لمدا لع ار ض
• Medd-i Lîn لين
( ُ )ا لمدا ل
MEDD-İ MUTTASIL ل
( )ا لمدا لمتص
• Med harflerinin herhangi birisinden
sonra, med sebebi hemzenin aynı
kelimede yanyana gelmesiyle oluşan
fer’î medde medd-i muttasıl denir.
• Muttasıl bitişik demektir. Med harfi ile
med sebebi olan olan hemze bir
kelimede yanyana bulundukları için
bu isim verilmiştir.
• َ تَبُوء, َجاء
َ َ ي, جيَئ
َ , ُشاء
ُ
ِ ,َس وء
MEDD-İ MUTTASILIN HÜKMÜ
• Medd-i Muttasılda uzatma süresi konusunda
Kıraat İmamları arasında, aslî med üzerine
ziyade yapmak gerektiği hususunda ittifak
vardır. Ancak bu ziyade uzatmanın ölçüsü
konusunda (yani ne kadar ziyade yapılacağı
hususunda) ittifak yoktur. Bazı Kıraat
imamları medd-i Muttasıl’ı iki elif miktarı
uzatırken, bazı Kıraat İmamları beş elife
kadar uzatmışlardır. Bu yüzden Medd-i
Muttasıl’ın hükmü şöyle ifade edilmelidir;
Aslî med üzerine bir elif ziyade yapmak
vaciptir. Daha fazlası caizdir.
UZATMA SÜRESİ
• İki elif miktarı uzatanlar: İbn
Kesîr, Ebû Amr, Ebu Ca’fer, Ya’kûb.
• Üç elif miktarı uzatanlar: İbn âmir,
Kisâî, Halefu’l-’Âşir.
• Dört elif miktarı uzatanlar: İmam
Âsım.
• Beş elif miktarı uzatanlar: Hamze,
Verş.
MEDD-İ MUNFASIL
ل
( ا لمدا لمنفص
• Munfasıl; ayrı, ayrılmış demektir.
• Med harfi ile med sebebi olan hemze
iki ayrı kelimede yan yana (yani med
harfi bir kelimenin sonunda, hemze
diğer kelimenin başında) geldiğinde
oluşan fer’î medde Medd-i Munfasıl
denir.
•ى
, ِّ إن, ِإذَا
ه
ِ بُوِإ َلىا ل
َأ
َّ
آم نُوا
َ ين
َ ِي َ ا يُّهَ ا ا لذ
َأ
َ
ُ خ
ُ ت,اف
•
Medd-i Munfasıl olan bazı yerlerde
harf-i med mukadder olur. Yani yazıda
görülmez. Fakat takdir edilir, var
ُأ
ُ
sayılır. ,م
َّ
ْ م تُك
َّ ِإنهذه
َأ
َأ
َ
َ
َّ ُ ِعنْدَه,ُخ لدَه
إال
ْ ه
ُ ما ل
َ َّن
مانًا
ِ ِب
َ ه ِإي
MEDD-İ MUNFASIL’IN
HÜKMÜ
• Kıraat İmamları Medd-i Munfasılda
Aslî Medd’in üzerine ziyade yapıp
yapmama ve eğer ziyade yapılacaksa
kaç elif miktarı ziyade yapılacağı
hususunda ihtilaf etmişlerdir. Bu
yüzden Medd-i Munfasıl’ın hükmü
câizdir.
Kasr ile (yani Aslî med ile)
okuyanlar: İbn Kesîr, Ebu Amr, Ebu
Cafer, Ya’kûb.
Aslî med üzerine bir elif ziyade ile
okuyanlar: Dûrî, Kâlûn.
Aslî Med üzerine iki elif ziyade ile
okuyanlar: İbn Âmir, Kisâî,
Halefu’l-’Âşir.
Aslî Med üzerine üç elif ziyade ile
okuyanlar: İmam Âsım
Aslî Med üzerine dört elif ziyade
ile okuyanlar: İmam Hamze, Verş.