bvfxj

صفحه 1:


صفحه 2:
مدیریت علفهای هرز در تولید برنج ارائه دهندهنشکرالله یوسفی دانشجوی کارشناسی ارشدفن آوری تولید برنج ارگانیک سال92 93-13 يب ا ۳ تاد کنر ولی الله روز 

صفحه 3:
اکولوژی علف های هرز خصوصیات علف های هرز امکان رقابت و تحمل شرایط نامساعد را برای ‎gues areal i]‏ را قدر می ساره تاد شراط نا ساكل شيك در یک مجموعه کلیماکس ثابت (مثل مرغزارها یا بیابانهای سرد)» گیاهانی که ما آنها را به عنوان متجاوزین می نامیم در واقع بخشی از 

صفحه 4:
a Ue eee ipa ‏ی‎ خورده است‌قبل از آفرینش بشر انتخاب طبيعي در جهت حفظ گياهاني یواست که بات ایط اعد و خر ی اش تافته اند نا گیاهان بطرف محیط های دست خورده بشری نیز راه يافته اند.علف های هرزی که کنترل آنها ساده بوده است,در همان اوایل حذف شده انداما آنهايي که با محیط های کشت گیاهان زراعی سازش يافته اند.توسعه يافته و امروز هنوز با ما هستند 

صفحه 5:
دلایل برتری علف هرز: - شیوه های رشد - همانندی با گیاه زراعی قابلیت انعسطاف در رشد علف هرز _ مسیرهای فتوسنتزی _ مخزن بذر علف هرز _ تکثیر رویشی - نکات مهم بیولوژی علف هرز 

صفحه 6:
شیوه های رشد 4 طیق گفته گریم(۱۹۷۹).تتش و اختلالات محیطی در رشد.دو عامل اصلی خارجی هستند که بر روی مقدار مواد خشک گیاهی در یک ناحیه اثر میگذارند.پدیده تتش ‎fold‏ هر عاملی می شود که تولید را محدود می سازد.از قبیل نور.مواد غذایی پا آب قابل دسترس و اختلال در رشدهباعث کاهش در مقدار ماده خشک می شود که خود نیز به وسیله عواملی از قبیل عملیات زراعیدرو کردن ایجاد می .گردد شدت تدش و اختلال در رشد میتواند خیلی وسیع باشد.با این حال سه روش رشد بیشتر دخالت دارند؛ 

صفحه 7:
هنگامی که شدت اختلال و تنش هر دو زیاد باشند.گیاه از _) ‎ck, ee‏ ۱ باشدءرشد رویشی گیاه زراعی به دلیل فعالیت علف هرز 5 احتلا شدت کی داسته باشد ولی شدت نس را ‎Lak:‏ كياه زراعى قادر است تنش را تحمل کند اگر اختلال شدت کمی داشته باشد و شدت تنش هم 9 ‎au‏ باشد. بین گیاه زراعی و علف هرز رقابت به وجود ءمی اید 

صفحه 8:
گیاهان در تنشها و اختلالات محیطی شدید قادر به ادامه حيات نيستند. اين موضوع به عنوان یکی از موفقیتهای علف های هرز در توقف رشد گیاه زراعی است. تعداد زیادی از علف های هرز دارای خصوصیاتی هستند که از دو طریق رقابت و توقف رشد گیاهی زندگی می کنند که از آنها به عنوان علف های هرز رقابت کننده (1111061715 ) یاد می کنند. 

صفحه 9:
جدول 1-1 مهمترين خصرصبات مرفقي تآمبز علنهاى هرز پات رسون, ۱1۸۵ خصوصيات زراعى خصوصيات نوليدمثلى خصوصبات فيزبولوزيكى شباهت خصرصبات فبزبولوزيكى و خودگننی بالاو دارا كراس 2 سرعت رشد نسبى مورفولرزيكى باه زراعى و علف هرز ‏ خارجی بالاى كباهجدها ‎SL,‏ بذر مصادف با برداشت محصرل توليد بذر زياد ميزان فتوسنتز بالا مقاومت با نحمل به علفكثرها نوليد بر در دامنأوسيع از شرايط نعر سريع ريشه و ساقه غله بر مكانيسهاىكنترل ‎Wey‏ كردهافشانى عمرماً ببوسيلة 0 انتقال سريع ازمرحلة ترلبد دربارة اندام رويشى اد با حشرات رشد رويشى به زبشی ‎Vb‏ شدن حبات پذر - ظرفبت با رای سازگاری ‏جواازنی ایوسنه در ول دزی فانی ...مد با تفییرات محبطى ‎ ‎ ‎ 

صفحه 10:
۲_همانندی با گیاه زراعی: یکی از دلایل موفقیت علف ‎cle‏ هرز. شباهت بسیار زیاد آنها با گیاه زراعی می باشد. در صورتی که علف هرز و گیاه زراعی در شرایط محیطی و زراعی مشابه رشد کنند. می توانند دوره زندگی یکنواخت. بسیار شبیه به هم داشته باشند. بنابراین اگر بذر دهی علف هرز با برداشت محصول همزمان باشد. امکان پراکندگی بذر علف هرز افزايش می یابد.ا ين پدیده اغلب در گراسهایی مانند سوروف 6715611 5010720012106 در برنج و یولاف ‎(AVena fatua) i>,‏ در غلات بسیار دیده می شود. 

صفحه 11:
الوتروجقط له مقط جع وره 11 ا ”0 ‎bint‏ نا ‎ 

صفحه 12:
:قابليت عطاف در رشد علف هرر_ 3 توانايى كونه هاى علف هرز در سازكارى فنوتيبى سريع آنها با تغییرات محیطی,خصوصیت قابل توجه و سودمندی براى بقاى علف هرز در شرایط زراعی است.قابلیت انعطاف علف هرز بندواش لمم ممم اج لشن عر مثال هاى اين نمونه است. اين علف هرز مهم مى تواند در محيط هایی که سایه دار هستنده با افزایش طول ساقه خوده: به سرعت خود را با محیط وفق دهد. همچنین بسیاری از گیاهان برای دریافت حداکثر نور خورشید میتوانند ضمن تغییر شکل و زاویه پرگهای خود. آنها را در معرض نور قرار دهند. 

صفحه 13:
:مسیرهای فتوسنتزی_4 با توجه به اثر متقابل بین گیاه زراعی و علف هرز واضح است که بسته به شرایط آب و هوایی. رقابت برای استفاده از نور می تواند قاببل پیش بینی باشد. برای مثال یک گیاه زراعى لان از مناطق معتدله نمی تواند رقابت قابل قبولی با یک عل ف هرز, ()داشته باشد ‎Se)‏ ‏برنج و علف هرز سوروف). همینطور می توان پیش بینی کرد که یک گیاه زراعی چهار کربنه می تواند خیلی سریعتر از یک علف هرز سه کربنه رشد کند (مثلا ذرت و علف هرز سلمه تره.پس می توان و می توان رقابت تری را بين كياه زراعی و علف هرز ه کربنه پیش بینی کرد. 

صفحه 14:
:مخزن بذر علف هرز-5 د ی ار راما اه ۰9 - له در ار رو اد های هرز بذر زیادی تولید می کنند که این موضوع سودمندی قابل توجهی را در رقابت با محیط تضمین میکند. ييضار عاك را تولید بذر خود را آغاز می کنند و در طول فصل رشد به اين كار ادامه می دهند به این ترتیب تراکم علف های هرز و طیف آنها در خاکهای زراعی ممکن است به سرعت تغفییر کند. گرچه چگونگی تولید بذر برای هر گیاه خاص در مخزن بذر علف های هرز موثر است. اما مجموع بذر های تولید شده در یک ناحیه اهمیت بیشتری دارد. 

صفحه 15:
:تکثیر رویشی_6 تمام علف های هرزی که با كياه زراعی رقابت می کنند و مانع رشد رویشی آن می شونده الزاها تکساله نیستند. استتاهایی وجود دارد ‎٩‏ ه بح ی از اینها علف هرز چند ساله می باشند و ظرفیت بالایی برای رشد رویشی دارند و از علف ای هرز مهم دنیا به شمار می روند. رشد رویشی یک علف هرز می تواند از عوامل موفقیت آن در رقابت با سایر گیاهان باشد. 

صفحه 16:
نکات مهم بیولوژی علف هرز_7 علف هرز را باید فوراً کنترل کرد و این کنترل نیازمند اطلاع از خصوصیات بیولوژیکی و اکوفیزیولوژیکی علف هرز و گیاه زراعی است. پتانسیل لازم برای موفقیت علف هرز به نحوی است که کشاورز هیچ گاه قادر به ريشه کنی آنها نیست. اما آگاهی های لازم برای افزایش ‎IPS‏ ‏توانایی علف هرز امیدوار کننده خواهد بود. 

صفحه 17:
رقابت گیاه زراعی با علف هرز باعث بازدارندگی رشد گیاه زراعی از سوی علف هرز می شود از سویی» رقابت یکی از گوته های تداحل (۱۳۲۳۲۲۲) رشد در میان گونه ها و يا جمعیت های گیاهی است. تداخل می تواند مثبت یا منفی باشد. (Covpprtiivd) ‏رقابت‎ رقابت را می توان یک تداخل منفی به شمار آورد که باعث کاهش رشد دو گونه گیاه. به دلیل ناکافی بودن برخی عوامل مورد نیازه مانند آب و عناصر عذایی می شود 

صفحه 18:
علف های هرز با گياهان زراعی عمدتاً برای عناصر غذایی خاک. رطوبت خاک. نور و گازکربنیک رقابت می کنند.علف های هرز به طور طبیعی رقابت کننده هایی توانمند هستند. برخی عوامل که در ماهیت نیرومند رقابت کنندگی علف های هرز نقش دارند عبارتند از: فراوانی تولید بذر.که باعث ایجاد انبوهی (تراکم)فراوان گیاه می شود؛ كانه رج رار رشد بسپار سریع آغازین ؛ و عمر (چرخه زندگی) دراز مدت. 

صفحه 19:
رقابت: ۱_رقابت درون گونه ای. عکس العمل منفی میان گیاهان همان گونه است که مورد انتظار نیز می باشد. ۲_رقابت بین گونه ای تداخل دیگری را میان گونه های حتلم كياهى بيان من كين 

صفحه 20:
:عوامل موثر بر رقابت علف های هرز با گیاهان زراعی عوامل اکولوژیکی متعددی بر رقابت بین گیاهان زراعی و علف های هرز باس می کذارند اهمیت فسی این عوامل بسته به شرایط تعر ی ده :اما می توان عوامل موثر بر رقابت را به چند دسته اصلی تقسیم کرد وال در زما =U) _ ‏زیست شناسی گیاهی‎ ‏محیط‎ 

صفحه 21:
:تراکم جمعیت علف هرز تراک ‎heal ele‏ عناد کونه ها در واحد ا که با وا ده نظیر تعداد بوته در متر مربع یا تعداد بوته در هکتار یا تعداد بوته در 117 تر ام شود ترا ‎ly lel‏ بیان ‎ag ski‏ حاار کشت گیاهان زراعی» درختان یا علف های هرز بکار می رود.با افزایش تراکم. گونه ها به مرحله ای می رسند که بین گونه های مجاور» روابط متقابل بوجود می آید. عکس العمل گیاهان به تنش تراکم از دو طریق ات عکس العمل غير قابل يركشت وديا بعداً خطر مرگ که هر دو نوج ‎nen ie‏ ات در تیه رقلت بیی ون ایب سیر فرمهای روابط منفی ایجاد شوند.تراکم بر روی رشد. تولید مثل و مرگ .و مير گناهان تاثیر دارد 

صفحه 22:
واکنش عملکرد گیاه زراعی به تداخل علف هرز تا حدودی با تراکم جمعیت گونه های علف هرز رابطه دارد.اگر تعداد علف های هرز خیلی کم باشد, ممکن است هیچ اثر قابل توجه و ملموسی بر عملکرد نداشته باشند. اما با افزایش جمعیت علف هرز. عملکرد اغلب با یک الگوی قابل پیش بینی .کاهش می یابد 

صفحه 23:
رابطه بین عملکرد گیاه زراعی و تراکم علف هرز بوسیله چند موضوع ه تر شده است.از آنجایی که با رشد سریع علف های هرز رقابت افزايش مى يابدء اندازه یا بیوماس علف هرز می تواند نسبت به تعداد آن عامل مهمتری باشد. علف های هرز همانند سوروف بسیار بیشتر از تعداد یکسان از گونه های کوچکتر مانند شبدر آبی بر یک گیاه برنج اثر می گذارد. 

صفحه 24:
تعدآه علف هرز عملکرد گیاه 

صفحه 25:
نزمان بندی زمان بندی دوره رشد گیاه زراعی نسبت به رشد علف هرز جنبه مهم دیگر رقابت است و علف های هرز ابتدای فصل که هنگام استقرار گیاه زراعی با -آن رقابت می کنند» خطر زیادی دارند مبارزه به موقع با علف های هرز به نحوی که حداکثر خسارت به آنها و حداقل تاثیر بر گیاه زراعی وارد شود. یکی از روشهای سیستم یربت علفهای هرز است که د چوب دوره بحرانی کنترل علفهای هرز نمود می یابد (هادیزاده و علیمرادی» ۱۳۸۴) 

صفحه 26:
دوره بحرانی کنترل علف های هرز ‎Critical Period of Weed Control‏ ok ieee sg tee aa ee ‏طی آن علف های هرز عملکرد را کاهش خواهند داد و باید کنترل شوند.‎ ‏شناخته شده است. برای گیاهان زراعی برنج یک دوره بحرانی چند هفته‎ ‏ای می تواند کافی باشد تا گیاه بتواند استقرار یافته و با علف های هرز‎ ‏وقات ایند ار سوی:دیگره گیاهی مانتد پیاز که دارای رشد سریعی وه‎ و کانوپی فشرده ای تشکیل نمی دهد ممکن است دارای یک دوره بحرانی چند ماهه باشد. 

صفحه 27:
دوره بحرانی کنترل علف هرز یک بخش مهم از مدیریت تلفیقی علف های هرز است . یکی از اولین قدم ها برای طراحی یک سیستم مدیریت تلفیقی علف هرز معرفی دوره بحرانی کنترل علف هرز در گیاهان زراعی است (1991 ۲۷۵186 200 ۲۷۵10۳8).زمان شروع وخاتمه دوره بحرانی علف هرزوطول دوره آن در شرایط ونواحی مختلف در گیاهان زراعی فرق می کند. 

صفحه 28:
عوامل موثر بر دوره بحرانی علف های هرز Factors Affecting on Critical Period دوره بحرانی علف هرز تحت تاثیر عوامل زیادی است که بر شدت تداخل علف هرز تاثیر می گذارند. این عوامل شامل اختلاف گونه های علف هرز. تراکم» پراکندگی: ظهور دوره ای» وضعیت مواد غذایی خاک آب و هوا و روش های زراعی است ۴1811 :1991 طماصع57 0صم و1۷۷ ‎«et al 1992‏ 

صفحه 29:
از مطالعات چنین بر مى آيد كه تراکم و گونه علف هرز تأثیر بسزایی بر دوره بحرانی علف هرز دارد. به عقیده ,21۳001 )1987( درجه غالبیت فقط ویژگی ذاتی علف هرز نیست بلکه بیشتر وابسته به شرایطی است که برای گیاهان رقیب وجود دارد. 

صفحه 30:
تاثیر رقابت بر دوره بحرانی وجود مخلوطی از علف های هرز نه تنها باعث رقابت هر یک از آنها با گیاه زراعی می شود بلکه بین خود گونه های علف هرز نیز رقابت بوجود می آید. در واقع برآیند رقابت های درون گونه ای و برون گونه ای است که عملکرد را تحت تاثیر قرار می دهد (احتشامی و چاتی چی, ۱۳۸۰). اثر تداخل علف‌های هرز بر گیاه زراعی در طی مراحل مختلف رشد و نمو آن یکسان نیست و از آنجا که قدرت را طول چرخه زندگی فرق می‌کند باید اثر متقابل علفهرز و گیاه زراعی مد نظر قرار 05 )1994 ‎«Tollenaar et al,‏ قابت علف‌هرز و گیاه زراعی در 

صفحه 31:
نتایج بدست آمده از تحقیقات نتیجه تداخل علف هرز و گیاه زراعی را وابسته به عوامل از جمله مواد غذایی تاثیر مواد غذایی, رطوبت. نور و عوامل محیطی بر دوره بحرانی کنترل علف هرزدانسته اند. 

صفحه 32:
تاریخ کاشت و تراکم بوته تاريخ كاشت ممکن است در طول دوره بحرانی عاری از علف هرز نقش ‎Norsworthy and Oliveria cle 8b plo asl antl‏ ‎Ule cla 95 (2004)‏ هرزی که بعد از کاشت گیاه زراعی سریعا سبز می شوند. اهمیت کمی در تعیین انتهای دوره بحرانی کنترل علف هرز دارند. در آزمايش (2001) ۸0166۲ ۰۷۵۳ با تأخیر در کاشت بذر دوره بحرانی عاری از علف هرز کاهش یافت زیرا در این حالت تعداد کمتری از علف های هرز سبز می شوند. 

صفحه 33:
نتایج پژوهش (1992) ۷۷6۵۵۷6۲ نشان داد که تنش آب تاثیر زبادی در منحنی تداخل علف هرز نسبت به منحنی عاری از علف هرز داشت. بیشترین تاثیر کاهش رطوبت خاک در صورت ثابت بودن شرایط دیگر بر كاهش طول مدتى است كه كياه زراعی در اوایل فصل علف هرز را تحمل می کند. بدین معنی که علف های هرزی که همزمان با گیاه زراعی ظاهر می شوند باید وجین شوند تا رطوبت خاک ذخیره شود و از افت عملکرد جلوگیری شود. 

صفحه 34:
دوره بحرانی کنترل علف های هرز برای بسیاری از محصولات زراعی تعیین شده است. در سویا دوره بحرانی بین ‎٩‏ تا ۳۸ روز پس از کاشت اتفاق می افتد 3 ره ۵۶ ۸۵1۵6۲ 1 ۷)). در حالی که اين زمان برای پنبه ‎hirsutum L‏ 005577 کمتر از ۶۵ روز پس از کاشت ‎tl . (Bryson, 1990‏ ‏شروع دوره بحرانی کنترل علف های هرز در ذرت (1128[/5 262) بین مراحل ۳ تا ۱۴ برگی متغیر می باشد و پایان اين دوره کمتر متغیر بوده و معمولاً در مرحله ۱۴ برگی می باشد (1992 ر/2 6۶ 121 ‎ ‎ 

صفحه 35:
با توجه به مطرح شدن بحث کشاورزی پایدار در سالهای اخیر و وجود مشکلات ناشی از مصرف علف کش ها به نظر می رسد سهیم کردن تحقیقات اکولوژیکی در کمک به کشاورزان یک جز ضروری در توسعه مدیریت مبارزه با علفهای هرز ‎lol » (Swanton et al ., 2003)sst‏ مطالعات انجام شده تعیین دوره بحرانی به عنوان بهترین زمان مبارزه. در افزايش کارایی و کاهش مصرف علف کش و حصول عملکرد مطوب با حداقل هزینه ممکن در تصمیمات مدیریتی علفهای هرز بسیار مهم است ‎(Hartzler and pringnitz.,2000).‏ 

صفحه 36:
علفهای هرز در سنین اولیه نشاهای برنج خسارت بیشتری را موجب میشوند ودراین مرحله سوروف بیشترین نقش را دارد بتد ریج که نشاها بزرگتر می شوندباسایه انداحتن خودقدرت رقابت را کاهش می دهندبطور کلی طول دوره رقابت علفهای هرزبا برنج عمدتا" تا ۴۰روز بعد از نشا کاری است. درکشت مستقیم بیش از ۶۰روزمی باشدومیزان آن تا٩۷درصد‏ می رسد ,زیا ن علفهای هرزبرنج تنها از نظر کمی نیست بلکه از نظر 5 بو آلوده کردن محصول. .اصلی با ‎gli‏ شود مود فوجه است 

صفحه 37:
دوره بحرانی کنترل علف هرز در گیاهان زراعی به چند صورت بیان نود الف: بر اساس (62121: به طور مثال شروع دوره بحرانی کنترل علف هرز پنبه حدود ۱۰۰ الی ۱۵۹ ‎GDD‏ » پایان آن ۱۰۰۶ الی ۱۱۷۴ ‎<Bukun, 2004) «.1GDD‏ 

صفحه 38:
ب: بر اساس تعداد روز: برای مثال حداقل دوره بحرانی عاری از علف هرز در گوجه فرنگی ۷ الی ‎٩‏ هفته بعد از کاشت و حداکثر دوره بحرانی تداخل علف هرز ۵ الی ۶ هفته بعد از زمان کاشت است و می توان گفت که دو هفته کنترل برای جلوگیری از خسارت علف هرز در گوجه فرنگی کافی اس (2۳00 1۷۵۵۲6۵۲ ‎(Tan, 1987‏ 

صفحه 39:
هال و همکاران(1992 ,.لع 61 111) در آزمایش های خود نتیجه گیری کردند که دوره بحرانی کنترل علف های هرزء فاصله زمانی در طول زندگی محصول است که به منظور جلوگیری از کاهش عملکرد باید عاری از ‎lle‏ هرز نگه داشته شود. جکسون و همکاران (1993 .له 61 2016501 نشان دادند كة اين دوره زمالی است که علف های هرز شدید‌ترین رقابت را یا محضول انجام می دهند و خسارت اصلی و عمده در این فاصله زمانی اتفاق, افيد 

صفحه 40:
وان اکر و همکاران (1993 .له ‎a (Van Acker et‏ گرفتند که اگر علف های هرز در دوره بحرانی در مزرعه حضور داشته باشند و بعد یا قبل از آن حاف شونه خسارت غمده خود را وارد کرده و ‎gall Sel‏ جشمگیر عماگره محصول می شوند. اما اگر قبل از شروع دوره بحرانی و همچنین بعد از پایان آن در مزرعه حضور داشته باشند. ولی در طول دوره بحرانی حذف شوند. خسارت قابل ملاحظه ای ایجاد نمی شود. 

صفحه 41:
تعیین دوره بحرانی دو گروه تیمار شامل تیمارهای کنترل علف هرز ۰ ‎weed)‏ ‎(control‏ (interference treatments) ;,» Gle J5lu5 cla, 5 

صفحه 42:
نزیست شناسی گیاهی پویایی جمعیت. پراکنش بذر, بقای بذر. اکولوژی بانک بذر .... بر توانایی رقابتی گونه های علف هرز اثر می گذارند.بسیاری از مشکلات جدی علف هرز از تفاوت های موجود در فیزیولوژی گونه های علف هرز و گیاه .زراعی ناشی می شوند 

صفحه 43:
:محیط عوامل محیطی بسیاری بر رقابت گیاهان زراعی و علف های هرز اثر می ‎ons‏ حعت های بومی علف هرواعل نس به ‎ALS‏ رراعی سازگاری بهتری به نوع خاک. درجه حرارت. بارندگی و سطوح مواد .غذایی خاک یک ناحیه خاص دارند در برخی محیط ها . گیاهان زراعی که به آن ناحیه سازگار شده اند ممکن ‎eS Beet es PS‏ ای ید ان متطعه ورد شد ‎cal‏ کارامد تر باد ند است در رقا 

صفحه 44:
علفهای هرز مهم مزارع برنج شمال ایران برحسب میزان خسارات نازک برگ - یکساله .. سوروف مسسم0 ماس نازك برك - دائمى ‏ بندواش حك باس ‎Greene dfows Sua! ۹‏ يهن برك - دائمى قاشق و آش‌مساسجمسم‌صهام سح يهن برك - دائمی تیرکمان آبی»جت مهو جگن - دائمی ‎Gagne wuts joe‏ بهن برك - يكسالة سل واشجچس ماس ‎Gare cheeks 0‏ ‎Clee wire ۱01‏ حكن دمن علف ارزنیت9) رسای ‏ب پهن برگ -دائمی عدسک بیجن مرا ‏بهن برك - يكساله شبدر آبی ‎Dervttia Denia‏ ‎ 

صفحه 45:
علف هرزسوروف مزرعه برنج 

صفحه 46:
انهدام علفهای هرزقبل از نشاء 

صفحه 47:


صفحه 48:
آزولا 

صفحه 49:
قاشق واش 

صفحه 50:
:متايع دومين همايش علوم علفهاى هرز ايران علفهاى هرزمزراع شمال ايران - مسلم ‎ae‏ ‏تكنلوزى: برنج. ‏ - تر جمه :. سيد محمد منابر همیتگی ‎tag‏ ‏تالیف: حسن اخگری برنج 

صفحه 51:


مدیریت علفهای هرز در تولید برنج ارائه دهنده:شکرالله یوسفی دانشجوی کارشناسی ارشدفن آوری تولید برنج ارگانیک سال93-13 92 استاد :دکتر ولی الله پور :اکولوژی علف های هرز خصوصيات علف های هرز امکان رقابت و تحمل شرايط نامساعد را برای آنها فراهم می کندو آنها را قادر می سازد تا در شرايط نا متعادل محيطی .بهتر رشد کنند در يک مجموعه کليماکس ثابت (مثل مرغزارها يا بيابانهای سرد)، گياهانی که ما آنها را به عنوان متجاوزين می نامیم در واقع بخشی از .حيات گياهی طبيعت است وجود علف های هرز مختص مکان هايی است که نظم طبيعي آنها به هم خورده است.قبل از آفرينش بشر انتخاب طبيعي در جهت حفظ گياهاني بوده است که با شرايط نامساعد و متغير محيطی سازش يافته اند.نهايتًا گياهان بطرف محيط های دست خورده بشری نيز راه يافته اند.علف های هرزی که کنترل آنها ساده بوده است،در همان اوايل حذف شده اند.اما آنهايي که با محيط های کشت گياهان زراعی سازش يافته اند،توسعه يافته و .امروز هنوز با ما هستند داليل برتری علف هرز: شيوه های رشد همانندی با گياه زراعی_ قابليت انعطاف در رشد علف هرز _ مسيرهای فتوسنتزی _ مخزن بذر علف هرز _ تکثير رويشی -نکات مهم بيولوژی علف هرز :شيوه های رشد_1 طبق گفته گريم(،)1979تنش و اختالالت محيطي در رشد،دو عامل اصلی خارجی هستند که بر روی مقدار مواد خشک گياهی در يک ناحيه اثر ميگذارند.پديده تنش شامل هر عاملي مي شود که توليد را محدود مي سازد.از قبيل نور،مواد غذايی يا آب قابل دسترس و اختالل در رشد،باعث کاهش در مقدار ماده خشک می شود که خود نيز به وسيله عواملي از قبيل عمليات زراعي،درو کردن ايجاد می .گردد شدت تنش و اختالل در رشد ميتواند خيلی وسيع باشد،با اين حال سه روش رشد بيشتر دخالت دارند؛ هنگامي که شدت اختالل و تنش هر دو زياد باشند،گياه از_1 بين خواهد رفت و يا اگر اختالل زياد و شدت تنش کم باشد،رشد رويشی گياه زراعي به دليل فعاليت علف هرز .متوقف ميشود اگر اختالل شدت کمي داشته باشد ،ولي شدت تنش زياد_2 .باشد ،گياه زراعي قادر است تنش را تحمل کند اگر اختالل شدت کمي داشته باشد و شدت تنش هم_3 پايين باشد ،بين گياه زراعي و علف هرز رقابت به وجود .مي آيد گياهان در تنشها و اختالالت محيطی شديد قادر به ادامه حيات نيستند .اين موضوع به عنوان يکي از موفقيتهای علف های هرز در توقف رشد گياه زراعي است. تعداد زيادی از علف های هرز دارای خصوصياتی هستند که از دو طريق رقابت و توقف رشد گياهی زندگی می کنند که از آنها به عنوان علف های هرز رقابت کننده ( ) Ruderalsياد مي کنند. _2همانندی با گياه زراعی: يکی از داليل موفقيت علف های هرز ،شباهت بسيار زياد آنها با گياه زراعی می باشد .در صورتی که علف هرز و گياه زراعی در شرايط محيطی و زراعی مشابه رشد کنند ،می توانند دوره زندگی يکنواخت ،بسيار شبيه به هم داشته باشند .بنابراين اگر بذر دهی علف هرز با برداشت محصول همزمان باشد ،امکان پراکندگی بذر علف هرز افزايش می يابد.ا ين پديده اغلب در گراسهايی مانند سوروف( )Echinochloa crusgalliدر برنج و يوالف وحشي( )Avena fatuaدر غالت بسيار ديده می شود. Echinochloa cruss_galli Avena fatua :قابليت انعطاف در رشد علف هرز_3 توانايی گونه های علف هرز در سازگاری فنوتيbbbbbپی سريع آنها با تغييرات محيطی،خصوصيت قابل توجه و سودمندی بbbرای بقbbای علف هرز در شرايط زراعي است.قابليت انعطاف علف هرز بنbbدواش با محيbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbط خbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbود ،يکي از مثال های اين نمونه است .اين علف هرز مهم مي تواند در محيط هايي که سايه دار هستند ،با افزايش طول ساقه خود ،به سرعت خود را با محيط وفق دهbbد .همچbbنين بسbbياری از گياهان بbbراي دريافت حداکثر نور خورشيد ميتوانند ضمن تغيير شکل و زاويbbه برگهای خود ،آنها را در معرض نور قرار دهند. :مسيرهای فتوسنتزي_4 با توجه به اثر متقابل بين گياه زراعي و علف هرز واضح است کbbه بسbbته به شرايط آب و هوايي ،رقbbابت بbbرای اسbbتفاده از نbbور می توانbbد قابbbل پيش بيني باشد .برای مثال يک گياه زراعي 3Cاز منbbاطق معتدلbbه نمي تواند رقابت قابل قبولي با يک علbbف هرزC 4داشbbته باشbbد (مثًال برنج و علف هرز سوروف) .همينطور مي تbbوان پيش بيbbني کرد کbbه يک گياه زراعي چهار کربنه مي تواند خيلی سريعتر از يbbک علbbف هرز سه کربنه رشد کند (مثًال ذرت و علف هرز سbbلمه تره).پس مي تbbوان گفت با توجه به ميزان فتوسنتز به تنهايي در شرايط معتدل ،مي تbbوان رقbbbbابت کمbbbbتری را بين گياه زراعي و علbbbbف هرز سbbbbه کربنbbbbه پيش بيني کرد. :مخزن بذر علف هرز5- توليد بذر يکی از عوامل اصلي موفقيت علف هرز به شمار مي رود .علف های هرز بذر زيادی توليد مي کنند که اين موضوع سودمندي قابل توجهي را در رقابت با محيط تضمين ميکند. بيشتر علف های هرز برخالف گياهان زراعي ،وقتي کbbه جbbوان هسbbتند توليد بذر خود را آغاز مي کنند و در طول فصbل رشbد بbه اين کbار ادامه مي دهند به اين ترتيب تراکم علف های هرز و طيbbbف آنها در خاکهای زراعي ممکن است به سرعت تغيير کند. گرچه چگونگي توليد بذر براي هر گياه خاص در مخزن بذر علف های هرز موثر است ،اما مجموع بbbذر های توليbbد شbbده در يbbک ناحيbbه اهميت بيشتري دارد. :تکثير رويشي_6 تمام علف های هرزی که با گياه زراعی رقابت می کنند و مانع رشد رويشbbی آن می شوند ،الزامًا يکساله نيستند .استثناهايي وجود دارد کbbه بعضbbی از اينها علف هرز چند ساله مي باشند و ظرفيت بااليي بbbرای رشbbد رويشbbی دارند و از علف ای هرز مهم دنيا به شمار می روند. رشد رويشی يک علف هرز می تواند از عوامل موفقيت آن در رقابت با ساير گياهان باشد. :نکات مهم بيولوژی علف هرز_7 علف هرز را بايد فورًا کنترل کرد و اين کنترل نيازمنbbد اطالع از خصوصbbيات بيولوژيکي و اکوفيزيولوژيکي علف هرز و گياه زراعي است. پتانسيل الزم برای موفقيت علف هرز به نحوی اسbbت کbbه کشbbاورز هيچ گbbاه قادر به ريشه کني آنها نيست ،اما آگاهي های الزم برای افزايش کنbbbترل توانايي علف هرز اميدوار کننده خواهد بود. :رقابت رقابت گياه زراعی با علف هرز ،باعث بازدارندگي رشد گياه زراعی از سوی علف هرز می شود .از سويي ،رقابت يکی از گونه های تداخل ( )Interfernceرشد در ميان گونه ها و يا جمعيت های گياهی است .تداخل می تواند مثبت يا منفی باشد. رقابت ()Competition رقابت را می توان يک تداخل منفی به شمار آورد که باعث کاهش رشد دو گونه گياه ،به دليل ناکافی بودن برخی عوامل مورد نياز ،مانند آب و عناصر غذایی می شود. علف های هرز با گياهان زراعی عمدتًا برای عناصر غذايي خاک ،رطوبت خاک، نور و گازکربنيک رقابت می کنند.علف های هرز به طور طبيعی ،رقابت کننده هايی توانمند هستند. برخی عوامل که در ماهيت نيرومند رقابت کنندگی علف های هرز نقش دارند عبارتند از: فراوانی توليد بذر،که باعث ايجاد انبوهي (تراکم)فراوان گياه می شود؛ جوانه زنی سريع؛ رشد بسيار سريع آغازين ؛ و عمر (چرخه زندگی) دراز مدت. رقابت: _1رقابت درون گونه ای ،عکس العمل منفی ميان گياهان همان گونه است که مورد انتظار نيز می باشد. _2رقابت بين گونه ای ،تداخل ديگری را ميان گونه های .مختلف گياهی بيان می کند :عوامل موثر بر رقابت علف های هرز با گياهان زراعی عوامل اکولوژيکی متعددی بر رقابت بين گياهان زراعی و علف های هرز تاثير مي گذارند .اهميت نسبی اين عوامل بسته به شرايط تغيير می کند، :اما می توان عوامل موثر بر رقابت را به چند دسته اصلی تقسيم کرد تراکم جمعيت علف هرز _ زمان _ زيست شناسی گياهی _ محيط _ :تراکم جمعيت علف هرز تراکم عبارت است از تعداد گونه ها در واحد سطح زمين ،که با واحدهايی نظير تعداد بوته در متر مربع يا تعداد بوته در هکتار يا تعداد بوته در کرت اندازه گيری می شود .تراکم اغلب برای بيان تعداد بوته ها در کشت گياهان زراعی ،درختان يا علف های هرز بکار می رود.با افزايش تراکم ،گونه ها به مرحله ای می رسند که بين گونه های مجاور ،روابط متقابل بوجود می آيد .عکس العمل گياهان به تنش تراکم از دو طريق است ،عکس العمل غير قابل برگشت و يا بعدًا خطر مرگ که هر دو نوع عکس العمل ،ممکن است در نتيجه رقابت بين گونه ای يا ساير فرمهای روابط منفی ايجاد شوند.تراکم بر روی رشد ،توليد مثل و مرگ .و مير گياهان تاثير دارد واکنش عملکرد گياه زراعی به تداخل علف هرز تا حدودی با تراکم جمعيت گونه های علف هرز رابطه دارد.اگر تعداد علف های هرز خيلی کم باشد، ممکن است هيچ اثر قابل توجه و ملموسی بر عملکرد نداشته باشند ،اما با افزايش جمعيت علف هرز ،عملکرد اغلب با يک الگوی قابل پيش بينی .کاهش می يابد رابطه بين عملکرد گياه زراعی و تراکم علف هرز بوسيله چند موضوع پيچيده تر شده است.از آنجايی که با رشد سريع علف های هرز ،رقابت افزايش می يابد ،اندازه يا بيوماس علف هرز می تواند نسبت به تعداد آن عامل مهمتری باشد .علف های هرز همانند سوروف بسيار بيشتر از تعداد يکسان از گونه های کوچکتر مانند شبدر آبی بر يک گياه برنج اثر می گذارد. :زمان بندی زمان بندی دوره رشد گياه زراعی نسبت به رشد علف هرز جنبه مهم ديگر رقابت است و علف های هرز ابتدای فصل که هنگام استقرار گياه زراعی با .آن رقابت می کنند ،خطر زيادی دارند مبارزه به موقع با علف های هرز به نحوی که حداکثر خسارت به آنها و حداقل تاثیر بر گیاه زراعی وارد شود ،یکی از روشهای سیستم مدیریت تلفیقی علفهای هرز است که در چهارچوب دوره بحرانی .کنترل علفهای هرز نمود می یابد (هادیزاده و علیمرادی)1384 ، دوره بحرانی کنترل علف های هرز ‏Critical Period of Weed Control برای بسياری از محصوالت زراعی يک دوره بحرانی ،يعنی زمانی که در طی آن علف های هرز عملکرد را کاهش خواهند داد و بايد کنترل شوند، شناخته شده است .برای گياهان زراعی برنج يک دوره بحرانی چند هفته ای می تواند کافی باشد تا گياه بتواند استقرار يافته و با علف های هرز رقابت نمايند.از سوی ديگر ،گياهی مانند پياز که دارای رشد سريعي نبوده و کانوپی فشرده ای تشکيل نمی دهد ،ممکن است دارای يک دوره بحرانی چند ماهه باشد. دوره بحراني كنترل علف هرز يك بخش مهم از مديريت تلفيقي علف هاي هرز است .يكي از اولين قدم ها براي طراحي يك سيستم مديريت تلفيقي علف هرز معرفي دوره بحراني كنترل علف هرز در گياهان زراعي است (.)Swanton and Weise 1991زمان شروع وخاتمه دوره بحرانی علف هرزوطول دوره آن در شرایط ونواحی مختلف در گیاهان زراعی فرق می کند. عوامل موثر بر دوره بحرانی علف های هرز ‏Factors Affecting on Critical ‏Period دوره بحراني علف هرز تحت تاثير عوامل زيادي است كه بر شدت تداخل علف هرز تاثير مي گذارند .اين عوامل شامل اختالف گونه هاي علف هرز، تراكم ،پراكندگي ،ظهور دوره اي ،وضعيت مواد غذايي خاك ،آب و هوا و روش هاي زراعي استWeise and Swanton 1991; Hall .))et al, 1992 از مطالعات چنين بر مي آيد كه تراكم و گونه علف هرز تأثير بسزايي بر دوره بحراني علف هرز دارد .به عقيده Zimdahl, ) (1987درجه غالبيت فقط ويژگي ذاتي علف هرز نيست بلكه بيشتر وابسته به شرايطي است كه براي گياهان رقيب وجود دارد. تاثير رقابت بر دوره بحراني وجود مخلوطي از علف هاي هرز نه تنها باعث رقابت هر يك از آنها با گياه زراعي مي شود بلكه بين خود گونه هاي علف هرز نيز رقابت بوجود مي آيد .در واقع برآيند رقابت هاي درون گونه اي و برون گونه اي است كه عملكرد را تحت تاثير قرار مي دهد (احتشامي و چائي چي.)1380 ، اثر تداخل علف‌هاي هرز بر گياه زراعي در طي مراحل مختلف رشد و نمو آن يکسان نيست و از آنجا که قدرت رقابت علف‌هرز و گياه زراعي در طول چرخه زندگي فرق مي‌کند بايد اثر متقابل علف‌هرز و گياه زراعي مد نظر قرار گيرد (.)Tollenaar et al, 1994 نتايج بدست آمده از تحقيقات نتيجه تداخل علف هرز و گياه زراعي را وابسته به عوامل از جمله مواد غذايي تاثير مواد غذايي ،رطوبت، نور و عوامل محيطي بر دوره بحراني كنترل علف هرزدانسته اند. تاریخ کاشت و تراکم بوته تاريخ كاشت ممكن است در طول دوره بحراني عاري از علف هرز نقش داشته باشد .بنابر يافته هايNorsworthy and Oliveria ) (2004گونه هاي علف هرزي كه بعد از كاشت گياه زراعي سريعا سبز مي شوند ،اهميت كمي در تعيين انتهاي دوره بحراني كنترل علف هرز دارند. در آزمايش ) ،Van Acker (2001با تأخير در كاشت بذر دوره بحراني عاري از علف هرز كاهش يافت زيرا در اين حالت تعداد كمتري از علف هاي هرز سبز مي شوند. نتايج پژوهش ) Weaver (1992نشان داد كه تنش آب تاثير زيادي در منحني تداخل علف هرز نسبت به منحني عاري از علف هرز داشت. بيشترين تاثير كاهش رطوبت خاك در صورت ثابت بودن شرايط ديگر ،بر كاهش طول مدتي است كه گياه زراعي در اوايل فصل علف هرز را تحمل مي كند .بدين معني كه علف هاي هرزي كه همزمان با گياه زراعي ظاهر مي شوند بايد وجين شوند تا رطوبت خاك ذخيره شود و از افت عملكرد جلوگيري شود. دوره بحرانی کنترل علف های هرز برای بسیاری از محصوالت زراعی تعیین شده است .در سویا دوره بحرانی بین 9تا 38روز پس از کاشت اتفاق می افتد .))Van Acker et al., 1993در حالی که این زمان برای پنبه )).Gossypium hirsutum Lکمتر از 65روز پس از کاشت ))Bryson, 1990می باشد. شروع دوره بحرانی کنترل علف های هرز در ذرت ( )Zea maysبین مراحل 3تا 14برگی متغیر می باشد و پایان این دوره کمتر متغیر بوده و معموًال در مرحله 14برگی می باشد )Hall et al., 1992(. با توجه به مطرح شدن بحث كشاورزي پايدار در سالهاي اخير و وجود مشكالت ناشي از مصرف علف كش ها به نظر مي رسد سهيم كردن تحقيقات اكولوژيكي در كمك به كشاورزان يك جز ضروري در توسعه مديريت مبارزه با علفهاي هرز مي باشد( . )Swanton et al ., 2003بر اساس مطالعات انجام شده تعيين دوره بحراني به عنوان بهترين زمان مبارزه ،در افزايش كارایی و كاهش مصرف علف كش و حصول عملكرد مطوب با حداقل هزينه ممكن در تصميمات مديريتي علفهاي هرز بسيار مهم است )Hartzler and pringnitz.,2000(. علفهای هرز در سنین اولیه نشاهای برنج خسارت بیشتری را موجب میشوند ودراین مرحله سوروف بیشترین نقش را دارد بتد ریج که نشاها بزرگتر می شوندباسایه انداحتن خودقدرت رقابت را کاهش می دهندبطور کلی طول دوره رقابت علفهای هرزبا برنج عمدتا“ تا 40روز بعد از نشا کاری است .درکشت مستقیم بیش از60روزمی باشدومیزان آن تا79درصد می رسد .زیا ن علفهای هرزبرنج تنها از نظر کمی نیست بلکه از نظر کیفی ،بویژه آلوده کردن محصول .اصلی با بذورخود مورد توجه است دوره بحراني كنترل علف هرز در گياهان زراعي به چند صورت بيان مي شود: الف :بر اساس :GDDبه طور مثال شروع دوره بحراني كنترل علف هرز پنبه حدود 100الي GDD 159و پايان آن 1006الي 1174 GDDاست (.)Bukun, 2004 ب :بر اساس تعداد روز :براي مثال حداقل دوره بحراني عاري از علف هرز در گوجه فرنگي 7الي 9هفته بعد از كاشت و حداكثر دوره بحراني تداخل علف هرز 5الي 6هفته بعد از زمان كاشت است و مي توان گفت كه دو هفته كنترل براي جلوگيري از خسارت علف هرز در گوجه فرنگي كافي اس (Weaver and .)Tan, 1987 هال و همکاران( )Hall et al., 1992در آزمایش های خود نتیجه گیری کردند که دوره بحرانی کنترل علف های هرز ،فاصله زمانی در طول زندگی محصول است که به منظور جلوگیری از کاهش عملکرد باید عاری از علف هرز نگه داشته شود .جکسون و همکاران ( )Jackson et al,. 1993نشان دادند که این دوره زمانی است که علف های هرز شدیدترین رقابت را با محصول انجام می دهند و خسارت اصلی و عمده در این فاصله زمانی اتفاق می افتد. وان اکر و همکاران ( )Van Acker et al., 1993نتیجه گرفتند که اگر علف های هرز در دوره بحرانی در مزرعه حضور داشته باشند و بعد یا قبل از آن حذف شوند ،خسارت عمده خود را وارد کرده و باعث کاهش چشمگیر عملکرد محصول می شوند .اما اگر قبل از شروع دوره بحرانی و همچنین بعد از پایان آن در مزرعه حضور داشته باشند ،ولی در طول دوره بحرانی حذف شوند ،خسارت قابل مالحظه ای ایجاد نمی شود. تعیین دوره بحرانی دو گروه تیمار شامل تيمارهاي كنترل علف هرز )control (weed و تیمارهاي تداخل علف هرز () interference treatments :زيست شناسی گياهی پويايي جمعيت ،پراکنش بذر ،بقای بذر ،اکولوژی بانک بذر .... ،بر توانايي رقابتی گونه های علف هرز اثر می گذارند.بسياری از مشکالت جدی علف هرز از تفاوت های موجود در فيزيولوژی گونه های علف هرز و گياه .زراعی ناشی می شوند :محيط عوامل محيطی بسياری بر رقابت گياهان زراعي و علف های هرز اثر می گذارند.جمعيت های بومی علف هرز اغلب نسبت به گياهان زراعی سازگاری بهتری به نوع خاک ،درجه حرارت ،بارندگی و سطوح مواد .غذايی خاک يک ناحيه خاص دارند در برخی محيط ها ،گياهان زراعی که به آن ناحيه سازگار شده اند ممکن است در رقابت با علف های هرز بومی ،نسبت به گياهان زراعی که به .تازگی به آن منطقه وارد شده اند کارآمد تر باشند علفهای هرز مهم مزارع برنج شمال ایران برحسب میزان خسارات دسته نام فارسی نازک برگ -یکساله سوروف Echinoch1oa Crus-ga11i نازک برگ – دائمی بندواشPaspa1um disticum جگن – یکساله پهن برگ – دائمی پهن برگ – دائمی جگن – دائمی پهن برگ – یکساله جگن – دائمی جگن – دائمی جگن – دائمی پهن برگ – دائمی پهن برگ -یکساله اویارسالم ‏Cyperus difformis قاشق واشA1isma p1antago-aquatica تیرکمان آبیSagittaria sagittifo1ia پیرز Scirpus mucronatus سل واشMonochoria vagina1is ‏Scirpus Juncoidesmitracarpa- ‏E1eocharis علف ارزنی1ittora1is عدسک آبیminor شبدر آبی ‏Fimbristy1is ‏Lemna ‏Marsi1ia Minuta علف هرزسوروف مزرعه برنج انهدام علفهای هرزقبل از نشاء علف هفت بند آزوال قاشق واش :منابع دومین همایش علوم علفهای هرز ایران علفهای هرزمزراع شمال ایران -مسلم محمد شریفی تکنلوژی برنج --تر جمه :سید محمد صابر همیشگی و… تالیف :حسن اخگری برنج با تشکر