bodje bandie sarmayei

بنام خدا تهيه كنندگان ...... مقدمه ‏ بودجه بندي سرمايه اي جزيي از بودجه بندي مالي (بخش دوم بودجه بندي جامع )مي باشد .بخش ديگر بودجه بندي جامع ،بودجه بندي عملياتي است . تعريف بودجه بندي سرمايه اي بودجه بندي سرمايه اي عبارت از فرايند تصميم گ..يري ب..رالي ت..امين مخ..ارج سرمايه اي در دوره بودجه است . به عبارت دقيق تر ،بودحه بندي سرمايه اي فرايند تشخيص ،ارزيابي ،طرح ريزي و پشتيباني مالي پروژه هاي عمده سرمايه گذاري در واحد هاي تجاري – توليدي است . ويژگيهاي بودجه بندي سرمايه اي اغلب پروژه هاي سرمايه اي تخص يص من ابع عم ده اي را ايجاب مي كنند . ‏تصميمات بودجه بن دي س رمايه اي معم وًال م وجب ايج اد تعهدات بلندمدت مي شود زيرا پروژه ه اي م ورد بررس ي اغلب عمر مفيدي بيش از يكسال دارد. تصميمات بودجه بندي سرمايه اي ،بر تصميم گ يري ه اي كلي ت ري در م ورد ه دفها و سياس تهاي بلن د م دت واح د تجاري – توليدي مبتني است . فرايند بودجه بندي سرمايه اي -1شناسايي پروژه هاي سرمايه گذاري - 2برآورد منافع و مخارج هر يك از پروژه ها -3ارزيابي پروژه هاي پيشنهادي -4تهيه و تنظيم بودجه مخارج سرمايه اي -5ارزيابي مجدد پروژه ها پس از تصويب فرايند بودجه بندي سرمايه اي - 1شناسايي پروژه هاي سرمايه گذاري اولين مرحله بودجه بندي سرمايه اي شناسايي پروژههاي بالقوه سرمايه گذاري است . در واحدهاي تجاري بزرگ اين پروژه ها معموًال توسطبخشهاي مختلف تهيه و پيشنهاد مي گردد . فرايند بودجه بندي سرمايه اي - 2بر آورد منافع و مخارج هر يك از پروژه ها جهت ارزيابي پروژه هاي سرمايه گذاري پيشنهادي نياز بهداشتن برآوردي از منافع و مخارج آنها مي باشد . تهيه اين گونه برآوردها بويژه در مورد پروژه هاي بلندمدت نسبتًا مشكل بوده و مستلزم تجزيه و تحليل هاي دقيق مالي مي باشد . فرايند بودجه بندي سرمايه اي - 3ارزيابي پروژه هاي سرمايه گذاري نظ ر ب ه اينك ه مخ ارج س رمايه اي ،ازجنب ه ه اي مختلف بر آينده واحد تجاري – توليدي اثر مي گ ذارد ،ل ذا الزم است كه كليه پروژه ها به نحوي سيستماتيك ارزي ابي و منافع و مخارج ه ر ي ك ب ر آورد ش ود ت ا بت وان مناس ب ترين آنها را انتخاب كرد . فرايند بودجه بندي سرمايه اي -4تهيه و تنظيم بودجه مخاج سرمايه اي - بودج ه مخ ارج س رمايه اي ش امل كلي ه پ روژه ه اي س رمايه گذاري تاييد شده در دوره بودجه است . بودجه مخارج سرمايه اي انعكاس نهايي تص ميمات م ديريت در مورد سرمايه گذاريهاي دوره بودجه است . اين مديريت واحد تجاري – تولي دي مي باش د ك ه در نه ايت در مورد مبالغ سرمايه گذاري و تخصيص منابع ،تصميم گ يري مي كند . در تجزيه و تحليل پروژه هاي سرمايه گذاري و بررسي من افع و مخ ارج آن ،الزم اس ت ك ه پارامتره اي ديگ ري ن يز مانن د آث ار رفتاري قبول يا رد پروژه ها مورد توجه واقع شود . فرايند بودجه بندي سرمايه اي -5ارزيابي مجدد پروژه ها پس از تصويب تمامي برآوردهايي كه درباره رويداد هاي آتي انج ام مي ش ود ،با احتمال ارتكاب اشتباه همراه است . افزايش دقت برآوردهاي قبلي م وجب بهب ود برآورده اي جدي دمي شود. ضمن ارزيابي مجدد ،مقايسه اي نيز ميان پروژه هاي عملي اتيو ساير پروژه هاي سرمايه گذاري تحت بررسي انجام مي شود . روشهاي ارزيابي پروژه ها ‏روشهاي ارزيابي پروژه ها به 2دو دسته تقسيم مي شوند : -1روشهاي مبتني بر تنزيل گردش وجه نقد شامل : الف – نرخ بازده داخلي ()IRR ب – ارزش فعلي خالص( (NPV ج – شاخص سود آوري ( (PI -2ساير روشهاي ارزيابي پروژه ها الف – دوره بازيافت سرمايه ب – معكوس دوره بازيافت سرمايه ج – نرخ بازده حسابداري روشهاي مبتني بر تنزيل گردشوجوه نقد این روشهای ارزیابی پروژه های سرمایه گ ذاری ب ر ارزشزمانی پول مبتنی است . منظور از اصطالح تنزیل گردش وجوه نقد نیز تب دیل کلی هدریافتها و پرداختهای سالهای آتی یک پروژه به ریال زم ان حال است . فرض :برای ساده تر کردن فراین د ارزی ابی پ روژه ه ای س رمایه گذاری ،در روشهای تنزیل وجوه نقد ف رض می ش ود ک ه کلیه دریافتهای نقد یا صرفه جوییهای حاصل از اج رای ی ک پروژه ،در آخر دوره مالی تحصیل می گردد. روشهاي مبتني بر تنزيل گردشوجوه نقد الف – نرخ بازده داخلی )IRR : (Internal Rate of Return این نرخ ،سود تضمین شده (بازده) ای است ک ه م وجب تس اوی ارزش فعلی کلیه وجوه دریافتی آتی پ روژه س رمایه گ ذاری ب ا مبلغ سرمایه گذاری یا مخارج اولیه آن گردد . مثًال ،اگر مخارج اجرای پروژه ای 1000000ریال باشد و انتظ ار برود ک ه در 8س ال آین ده ،س االنه 200000ری ال نق دًا عای د کند ،نرخ بازده داخلی این پ روژه ن رخی اس ت ک ه اگ ر عوای د س االنه ب ر مبن ای آن تنزی ل ش ود ،ارزش فعلی آنه ا مس اوی 1000000ریال گردد . نرخ بازده داخلی : IRR مثال : ‏ شرکت توفیق در صدد سرمایه گذاری در یک ماشین اتوماتیک می باشد .سرمایه گذاری در این ماشین موجب صرفه جوییهای ساالنه ای (ناشی از حذف هزینه دستمزد) به مدت 5سال به مبلغ 1000000می گردد . ‏در پایان سال پنجم نیز این ماشین ارزش اقتصادی قابل توجهی ندارد . قیمت خرید ماشین جدید 3200000 :ریال ‏ هزینه تعویض سیمکشی برق کارخانه در صورت خرید ماشین جدید 24200 :ریال ‏ سایر مخارج نصب و راه اندازی 128000 :ریال ‏ می خواهیم IRRپروژه فوق را حساب کنیم : ‏ نرخ بازده داخلی : IRR -1محاسبه مخارج پروژه : 128،000+24،200+3،200،000=3،352،200 اینک باید نرخی محاسبه ش ود ک ه در ص ورت تنزی ل ص رفه جوییه ای 5 ساله ( 1000000ریال در سال) بر مبن ای آن ن رخ ،رقم 3352200 به عنوان ارزش فعلی بدست آید .یعنی NPVبرابر صفر شود . حل مساله : (×=5f(nصرفه جویی ساالنه =ارزش فعلی (5f(n= × 1000000 = 3352200 =f 3.3522 حال با توجه به جدول ارزش فعلی بر مبنای اقساط مساوی (س الواره) می توان برای دوره 5ساله نرخ %15را استخراج نمود . نرخ بازده داخلی : IRR ‏تفسیر نرخ بازده داخلی : اگر چند پروژه تحت بررسي داشته باشيم ،مديريت مي تواندبه تناسب مبلغي كه براي سرمايه گذاري در اختيار دارد ،از معيار نرخ بازده داخلي براي رده بندي پروژه ها استفاده نمايد . معيار نرخ بازده داخلي نمي تواند به تنهايي مبناي قبول يا ردپروژه هاي سرمايه گذاري قرار گيرد زيرا مديريت بايد پروژه هايي را قبول كند كه نرخ بازده قابل قبولي نيز داشته باشد .يا اينكه : نرخ بازده داخلي بايد باالتر از نرخي باشد كه واحد تجاري برايتامين سرمايه (تامين مالي) مي پردازد . در مثال قبل اگر هزينه تامين مالي كمتر از %15( (IRRباشد ،پروژه خريد ماشين جديد پذيرفته نمي شود . نرخ بازده داخلی : IRR ‏ عدد ‏ پروژه باباعدد آمدهازازپروژه بدستآمده فاكتوربدست انطباقفاكتور عدمانطباق صورتعدم درصورت IRRدر محاسبهIRR محاسبه جدول: : جدول بگيريم، ، نظر در ريال 800000 را ساالنه جويي صرفه رقم قبل مثال در اگر :800000ريال در نظر بگيريم را ساالنه جويي صرفه رقم قبل مثال در اگر شود مي محاسبه زير شرح به آمده بدست فاكتور فاكتور بدست آمده به شرح زير محاسبه مي شود : ==FF3352000 3352000÷÷800000 800000==4.1903 4.1903 گيردبهبه مي قرار چون فاكتور فوق با توجه به جدول ارزش فعلي بين %6و %7 جدول ارزش فعلي بين %6و %7قرار مي گيرد توجه به زيرفوق با فاكتور چون كنيم: : مي عمل ترتيب ‏ترتيب زير عمل مي كنيم سالواره فاكتور بهره فاكتور سالواره نرخبهره نرخ اختالف در سطح %6 0.0221اختالف 0.0221 4.2142 4.2142 در سطح %6 0.1122 4.1903 مثال در شده محاسبه فاكتور 0.1122 4.1903 محاسبه شده در مثال فاكتور اختالف اختالف 4.1002 % 7 سطح 4.1002 درسطح %7 در % 6 سطح در سالواره فاكتور به 4.1903 يعني شده محاسبه فاكتور چون % سطح 6 انتخابدر ‏IRRسالواره فاكتور 4.1903به يعني شده محاسبه فاكتور چون جهت كرد. . بعنوان %رارا نرخ66 توان مي است، ، نزديكتر جهت كرد انتخاب ‏IRR بعنوان % نرخ توان مي است نزديكتر % عمل شرح دقيقتربهبه بررسي %66+% +%0.2 0.2==6.2 كنيم6.2 : : ميكنيم 0.0221مي ذيلعمل ذيل شرح دقيقتر بررسي ÷ 0.1122 = % 0.2 0.0221÷0.1122 = %0.2 نرخ بازده داخلی : IRR ‏گردش وجوه نقدي نامساوي مثال :مي خواهيم نرخ بازده داخلي مثال قبل را در صورتي كه مبالغ صرفه جويي به شرح ذيل باشد ،حساب كنيم : مبالغ صرفه جويي سال 1800000 1 1200000 2 1000000 3 500000 4 500000 5 نرخ بازده داخلی : IRR ‏براي بدست آوردن IRRمثال مذكور بدليل جريانهاي نقد نامساوي نمي توان براحتي مثال قبل از جدول ارزش فعلي اقساط مساوي استفاده كرد بلكه ناچاريم از روش آزمون و خطا يا از كامپيوتر جهت سرعت كاراستفاده كنيم . چنانچه از روش آزمون و خطا استفاده كنيم ،الزم است ابتدا نرخ بهره متناسبي انتخاب و برمبناي آن ارزش فعلي جريانهاي وجوه نقد را محاسبه كنيم ،اگر اين ارزش فعلي بيش از مخارج پروژه باشد نشان دهنده اين است كه نرخ اعمال شده كمتر از IRRاست .در اينصورت مجددا نرخ باالتري انتخاب مي گردد و بر مبناي آن ارزش فعلي جريانهاي نقد را مجددًًا محاسبه مي كنيم .اين كار آنقدر ادامه پيدا مي كند تا به IRRبرسيم . نرخ بازده داخلی : IRR ‏ادامه مثال تقريب %16 :1 صرفه جويي نقد ارزش فعلي فاكتور تنزيل بر مبناي %16 سال صرفه جوييها 1551800 1800000 0.8621 1 2 891800 1200000 0.7432 (1.16)/1 2 640700 1000000 0.6407 3 276200 500000 0.5523 4 238100 500000 0.4761 5 3598600 ارزش فعلي صرفه جويي هاي نقد پنج ساله 3352200 مخارج پروژه 246400 اختالف نرخ بازده داخلی : IRR ‏ادامه مثال مالحظه مي شود كه ارزش فعلي بدست آمده بيش از مخارج پروژه است لذا نرخ داخلي پروژه بايد بيش از %16باشد .حال نرخ 22درصد انتخاب مي شود : 3243200 ارزش فعلي صرفه جويهاي نقد 5ساله 3352200 مخارج پروژه ( )109000 اختالف با نرخ 22درصد فوق ارزش فعلي جريانهاي نقد كمتر از مخارج پروژه مي شود .بنابراين نرخ بازده داخلي بايد بين %16و %22قرار داشته باشد اما چون نرخ 22درصد اختالف مطلق كمتري دارد لذا نرخ بازده داخلي به آن نزديكتر است لذا براي مرتبه سوم ،نرخ %20انتخاب مي شود . نرخ بازده داخلی : IRR ‏ادامه مثال بر اساس نرخ %20اگر مراحل قبل را تك رار ك نيم اختالف بين ارزش فعلي جريانهاي نقد و مخ ارج پ روژه ب ه 1900 ريال مي رسد و چون ناچيز است بنابراين نرخ %20را به عنوان IRRدر نظر مي گيريم . مالحظه مي شود كه مراحل مذكور مشكل و زمان بر ميباشد .در اين گونه واقع به ترين راه اس تفاده از ك امپيوتر مي باشد . روشهاي مبتني بر تنزيل گردشوجوه نقد ‏ب -ارزش فعلي خالص (NPV( : در اين روش كليه وجوه نقد دريافتي و پرداختي با يك نرخ بازده قابل قبول تنزيل مي گردد . اگر ارزش فعلي وجوه نقد دريافتي بيش ارزش وجوه نقد پرداختي باشد ،پروژه تحت بررسي قابل قبول خواهد بود . در اين بررسي ،نرخ بازده قابل قبول كه معموال مساوي هزينه تامين مالي است ،توسط مديريت انتخاب مي شود . ارزشفعلي خالص()NPV ‏مثال : اجراي پروژه اي مستلزم پرداخت وجه نقد به مبلغ 3352200 ريال است كه در طول 5سال همه ساله مبلغ 1000000ريال صرفه جويي ايجاد مي كند .نرخ بازده قابل قبول براي شركت فوق %12فرض مي گردد . مي خواهيم NPVرا بدست آوريم : چون ارقام صرفه جوييها در 5سال يكسان است ،ارزش فعلي آن براحتي از جدول ارزش فعلي اقساط مساوي( سالواره ) بدست مي آيد . = 5i( =3604800و =f (n=× 1000000 PV 5 3.6048 ريال =3604800NPV-3352200=252600 ارزشفعلي خالص()NPV ‏ادامه مثال : بطور كلي زماني كه NPVمثت باشد ،بازده پروژه تحت سرپرستي بيش از هزينه تامين رمايه بكار رفته در آن است . اگر هزينه تامين سرمايه شركت فوق %16شود ارزش فعلي خالص پروژه به شرح ذيل محاسبه مي شود : ريال PV= 1000000×3.2743= 3274300 ‏NPV= 77900- = 3352200 -3274300 بدست آمدن ارزش فعلي خالص منفي به معناي غير قابل قبول بودن پروژه سرمايه گذاري (نه ضرر ) است و موجب رد آن مي گردد (.نرخ بازده طرح سرمايه گذاري كمتر از حداقل مورد توقع است ) ارزشفعلي خالص()NPV ‏محاسبه NPVجريانهاي نقد نامساوي مثال : فرض كنيد هزينه تامين مالي پروژه اي %12و جريانهاي نقد در هر يك از 5سال عمر مفيد پروژه به ترتيب 1800000ريال 500000 ، 1000000، 1200000 ،و 500000باشد .در اين صورت محاسبات مربوط چنين خواهد بود (با فرض 3352200ريال مخارج پروژه) : ارزشفعلي خالص()NPV ‏ادامه مثال فاكتور تنزيل %12 سال نقد 0.8929 1 0.7972 2 0.7118 3 0.6355 4 0.5674 5 ارزش فعلي وجوه نقد مخارج پروژه 524900 وجوه نقد حاصل 1800000 1200000 1000000 500000 500000 ارزش فعلي وجوه 1607200 956600 711800 317800 283700 3877100 3352200 ‏NPV مقايسه روش IRRبا NPV ‏اگرچه در اغلب موارد نتیجه ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری در دو روش باال یکسان است اما در شرایطی خاص ، این روشها می توانند متفاوت باشند : -1زمان بندی متفاوت گردش نقدی پروژه ها -2تفاوت مبالغ سرمایه گذاری اولیه پروژه ها -3تفاوت عمر پروژه ها -4در روش IRRفرض بر اینست که وجوه نقد حاصل از اجرای پروژه های سرمایه گذاری مجددا با نرخ بازده داخلی سرمایه گذاری می شود .در حالی که در روش NPVفرض بر اینست که وجوه نقد حاصل از اجرای پروژه مجددًا با نرخ بازده مورد انتظار (هزینه تامین مالی ) سرمایه گذاری می شود . روشهاي مبتني بر تنزيل گردشوجوه نقد ‏ج – شاخص سود آوری )Profitability Index (PI به منظور تسهیل تجزیه و تحلیل ارزیابی پروژه ها بر مبنای مقیاسی مشابه ،می توان از شاخص سود آورری استفاده کرد . • محاسبه شاخص سود آوری : ارزش فعلی وجوه نقد حاصل از اجرای پروژه =شاخص سود آوری ارزش فعلی وجوه سرمایه گذاری شده در پروژه شاخصسود آوری Profitability Index )(PI ‏مثال دو پروژه سرمایه گذاری تحت بررسی ،گردش وجوه نقد زیر را در بردارد ( :نرخ تنزیل )%14 ماشین کوچک ماشین بزرگ سال -10000000 -2500000 0 4000000 1000000 1 4000000 1000000 2 4000000 1000000 3 4000000 1000000 4 شاخصسود آوری Profitability Index )(PI NPVماشین بزرگ NPV ماشین کوچک 1654800 413700 در اینجا ظاهرًا پروژه ماشین بزرگ بدلیل NPVبیشتر مطلوب تر به نظر می رسد .اما بررسی دقیق ارقام نشان می دهد که قاعدتًا دو پروژه تحت بررسی بایستی یکسان باشند .بنابراین به منظور تسهیل تجزیه و تحلیل ارزیابی پروژه ها بر مبنای مقیاسی مشابه ،می توان از شاخص سودآوری استفاده کرد : = 2913700 / 2500000 = 1.17شاخص سود آوری ماشین کوچک = 11654800 /10000000= 1.17شاخص سود آوری ماشین بزرگ شاخصسود آوری Profitability Index )(PI ‏ادامه مثال شاخص سود آوری مبنایی یکسان را برای مقایسه پروژه های سرمایه گذاری با اندازه های گوناگون فراهم می کند . هرچه شاخص سود آوری بیشتر باشد مطلوب تر است . ‏ = 1PI نقطه بی تفاوتی 1PI ارزش فعلی خالص منفی پروژه < 1PI ارزش فعلی خالص منفی پروژه > سایر روشهای ارزیابی پروژه ها ‏الف – دوره بازیافت سرمایه ب – معکوس دوره بازیافت سرمایه ج – نرخ بازده حسابداری دوره بازیافت سرمایه صرفه جوییهای نقد ساالنه /مخارج اولیه پروژه = دوره بازیافت سرمایه در این روش مدت زمان الزم برای بازیافت مبلغ سرمایه گذاری شده (از راه تحصیل وجوه نقد ساالنه ) محاسبه می شود . مثال سرمایه گذاری در پروژه ای دارای 140000000ریال مخارج اولیه می باشد ،در صورت این سرمایه گذاری ساالنه 40000000ریال به مدت شش سال صرفه جویی می شود ،دوره بازیافت عبارت است از : 140000000 /40000000 = 3.5 بنابراین سرمایه گذاری در پروژه مذکور پس از 3.5سال بازیافت می شود . دوره بازیافت سرمایه ‏تفسیر دوره بازیافت سرمایه ‏مثال (مبلغ سرمایه گذاری 6000000و )%12 پروژه ب پروژه الف 3000000 1000000 2000000 1000000 500000 4000000 500000 1000000 4سال (دوره بازیافت) 3سال (دوره بازیافت) دوره بازیافت سرمایه ‏ادامه مثال مشاهده می شود که بدلیل اینکه در این روش ارزش زمانی جریانهای نقد در نظر گرفته نمی شود پروژه الف بدلیل مدت زمان کمتر بازیافت سرمایه انتخاب می شود . در صورتی که پروژه ب وجوه نقد بیشتری را در سالهای اول ایجاد می کند . دوره بازیافت سرمایه معیاری برای سنجش مخاطره نیز محسوب می شود . معکوس دوره بازیافت سرمایه نحوه محاسبه : ‏کاربرد : این روش برآوردی آسان اگر چه در برخی موراد نه چندان دقیق از نرخ بازده داخلی محسوب می شود .اگر عمر مفید روژه بیش از 2برابر دوره بازیافت سرمایه باشد ، نرخ برآوردی تقریب نزدیکی از نرخ بازده داخلی خواهد بود . دوره بازیافت سرمایه1/ نرخ بازده حسابداری )(ARR ‏نحوه محاسبه : = نرخ بازده حسابداری جمع هزینه های ساالنه اجرای پروژه _ درآمد ساالنه حاصل از اجرای پروژه مبلغ سرمایه گذاری در پروژه نام گذاري اين روش بدليل بكارگيري مفهوم سود حسابداري در محاسبه آن است . در اين روش بر خالف روشهاي قبل ارزيابي پروژه ها هزينه استهالك نيز مورد توجه قرار مي گيرد . مي اين نرخ بليل بكارگيري مفهوم سود حسابداري مورد توجه برخي حسابداران قرار گيرد .ولي بدليل در نظر نگرفتن ارزش زماني پول مورد انتقاد قرار گرفته است. ( )ARRنرخ بازده حسابداری ‏مثال ؛ شركت الف پروژه سرمايه گذاري در يك ماشين توليدي جديد را تحت بررسي دارد .بهاي اين ماشين بالغ بر 20000000ريال و عمر مفيد آن 5سال است .مديريت شركت انتظار دارد كه استفاده از اين ماشين موجب تحصيل 10000000ريال درآمد ساالنه اضافي و صرف 2600000ريال هزينه هاي عملياتي اضافي بشود .در اين شركت براي استهالك ماشين آالت از روش خط مستقيم استفاده مي شود .مي خواهيم ARRرا محاسبه كنيم : نرخ بازده حسابداری )(ARR محاسبه هزينه استهالك : 20000000 ‏جمع هزينه هاي ساالنه : 2600000 نرخ بازده حسابداري : 10000000 20000000 ÷ 5 = 4000000 + 4000000 = 6600000 = 17% – 6600000 ساير عوامل موثر بر بودجه بندي سرمابه اي ‏با توجه به اينكه تصميم گيري هاي مديران معموًال پيچيده تر از تعيين اولويت ها و انتخاب پروژه ها بر مبناي ضوابط مقداري كه تاكنون ذكر شده مي باشد لذا مديران قبل از تصميم گيري نهايي ،بسياري از عوامل ديگر را نيز مورد توجه قرار مي دهند .برخي از اين عوامل به شرح ذيل مي باشد : -1شرايط اقتصادي (رونق يا ركود) - 2سياستهاي رشد ( رشد معقول با توجه به توان اداره پروژه ها) - 3ارزيابي مخاطره(پروژه هاي زود بازده ريسك كمتري دارند -بازده بيشتر ريسك بيشتر -4عوامل ادراكي ( قضاوت شهودي و استفاده از تجربيات) سهميه بندي سرمايه تعريف :فرايند انتخاب مطلوب ترين پروژه هاي سرمايه گذاري از ميان پروژه هاي بالقوه سودآور ،اصطالحًا سهميه بندي سرمايه ناميده ميشود. هدف :حداكثر كردن منافع حاصل از مصرف منابع محدود است . مقصود از منابع محدود ،وجوه نقد آماده براي سرمايه گذاري و منظور از منافع ،بازده سرمايه گذاري است . سهميه بندي سرمايه مثال ؛ گردش وجوه نقد مورد انتظار پنج پروژه سرمايه گذاري شركت تدبير در جدول ذيل آمده است : شركت تدبير به منظور سرمايه گذاري در اين پروژه ها مبلغ 14000000ريال در اختيار دارد .عمر مفيد پروژه ها بين 3تا 10سال مي باشد و هزينه تامين مالي شركت به ميزان % 15در نظر گرفته شده است .پروژه هاي مذكور برمبناي 4روش ارزيابي پروژه ها مورد ارزيابي قرار گرفته است . E D C B A YEAR -8,988,200 -2,000,000 -4,000,000 -5,019,700 -5,218,900 0 2,000,000 1,500,000 3,000,000 500,000 1,000,000 1 2,000,000 1,000,000 2,000,000 500,000 1,000,000 2 2,000,000 500,000 1,000,000 1,000,000 1,000,000 3 2,000,000 1,000,000 4,000,000 4 2,000,000 2,000,000 5 2,000,000 2,000,000 6 2,000,000 2,000,000 7 2,000,000 5,000,000 8 2,000,000 9 2,000,000 10 0.18 0.29 0.29 0.20 0.10 IRR 1,049,337 389,250 778,499 1,267,816 -648,662 NPV 10,037,537 2,389,250 4,778,499 6,287,516 4,570,238 PV 1.12 1.19 1.19 1.25 0.88 PI 4.49 1.5 1.5 5.01 3.55 PBP سهميه بندي سرمايه همانطور كه جدول فوق نشان مي دهد روشهاي چهارگانه بكار برده شده موجب نتيجه گيري يكسان براي رده بندي پروژه ها نمي شود .به عبارت ديگر اولويت پروژه ها به روش ارزيابي انتخاب شده بستگي دارد . روشهاي ارزيابي پروژه اولويت پروژه PBP PI NPV IRR D BوC DوB C 1 …… D Eو …… C 2 ‏A …… C ‏B 3 ‏E ‏E ‏D ‏E 4 ‏B ‏A ‏A ‏A 5 مالياتبر درآمد و بودجه بندي سرمايه اي ماليات بر درامد يك رقم پرداخت نقدي عمده در واحد هاي تجاري – توليدي است .بنابراين مديران در كليه تصميمات از جمله تصميمات بودجه بندي سرمايه اي ،آثار مالياتي را مورد توجه دقيق قرار مي دهند. در ارزيابي پروژه هاي سرمايه اي نيز معموًال وجوه نقد پس از كسر ماليات بر درآمد ،وارد محاسبات مي گردد . مالياتبر درآمد و بودجه بندي سرمايه اي مثال ؛ شركت خدماتي و تاسيساتي زهره در حال بررسي پروژه نصب يك سيس تم ارتباطي بين دف تر مرك زي و پنج واح د س يار تعم يرات خ ود مي باش د .ب ا بكارگيري سيستم جدي د س اعات زي ادي در انج ام ك ار اداري و رفت و آم د كاركنان صرفه جويي مي شود .بهاي تجهيزات جديد (مخ ارج پ روژه ) ب الغ بر 24000000ريال به اضافه 1000000ريال هزينه نص ب اس ت .ض منا الزم است يك اپراتور با حقوق ساالنه 13000000ريال براي اداره سيستم استخدام گردد .نظر به اينكه بكارگيري سيستم جديد م وجب ص رفه ج ويي در زمان رفت و آمد واحدهاي سيار بين منازل مشتريان و دفتر مرك زي مي شود ،شركت مي تواند هرماه تعداد 80ك ار خ دماتي جدي د را قب ول كن د . درام د حاص ل از ه ر ك ار خ دماتي بط ور متوس ط 30000ري ال و هزين ه قطعات و ملزومات مصرفي آن بطور متوسط بالغ ب ر 5000ري ال اس ت . نرخ ماليات بر درآمد %40و عمر مفيد تجهيزات جديد هم 10سال و ب دون ارزش اسقاط مي باشد (.هزينه تامين مالي )%14 مي خواهيم سود (وجوه نقد حاصل از اجراي پروژه) پس از كس ر مالي ات ، NPVوسپس شاخص سودآوري پروژه را پس از كسر ماليات بدست اوريم . مالياتبر درآمد و بودجه بندي سرمايه اي ادامه مثال : الف – محاسبه سود پروژه پس از كسر ماليات : درآمد ساالنه اضافي ( )80×30000×12 هزينه هاي ساالنه اضافي : قطعات و ملزومات ()80×5000×12 حقوق اپراتور خالص وجه نقد قبل از كسر ماليات هزينه استهالك ()25000000÷10 سود قبل از كسر ماليات ماليات بردرآمد ()%40 28800000ريال ( )4800000 ()13000000 11000000 ( )2500000 8500000 3400000 وجوه نقد حاصل از اجراي پروژه پس از كسر ماليات -3400000=7600000 11000000 مالياتبر درآمد و بودجه بندي سرمايه اي ‏ادامه مثال اگرچه هزينه نكته مهمي كه از محاسبات باال استنباط مي باشد اينست كه = استهالك مستلزم پرداخت وجه نقد نيست ،اما از طريق اثري كه بر ماليات بردرآمد مي گذارد بر گردش وجوه نقد نيز موثر واقع مي گردد. ب – محاسبه :NPV 39642000 ارزش فعلي 7600000وجه نقد ساالنه ( 10سال با نرخ )%14 ()25000000 ‏NPV ارزش فعلي وجوه نقد حاصل ‏PI ارزش فعلي سرمايه گذاري 25000000 ارزش فعلي مخارج پروژه 14642000 ج -محاسبه39642000 = 1.59 =