صفحه 1:
صفحه 2:
Healthcare Waste Management
Section three
روش های بی خطر سازی و دفع
Treatment and disposal methods
Hassan Aslani
Ph.D Candidate of environmental health engineering
Tehran University of Medical Sciences and Health Services.
صفحه 3:
بی خطرسازی و دفع پسماند پزشکی ویژه
(مقدمه)
۰ ماده ۶۲ : الزام تولید کنندگان پسماند به کاربرد روش های
بی خطرسازی» تصفیه و امحا مورد تایید وزارت بهداشت.
۰ ماده ۶۳: لزوم اخذ تایبدیه سازمان محیط زیست در خصوص
سیستم های متمر کز از نظر فنی و خروجی آلایند ه ها.
۰ ماده ۶۴ : الزام به بی خطرسازی پسماندهای عفونی و قیز
برنده توسط مراکز عمده تولید کننده پسماند پزشکی ویژه
(مانند بیمارستان ها) در محل تولید انجام شود.امکان استفاده
از سایت های بی خطرسازی متمر کز برای تولید کنندگان
کوچک.
صفحه 4:
بی خطرسازی و دفع پسماند پزشکی ویژه
(مقدمه)
ماده ۶۸: مطابق ماده ( ۷) قانون مدیریت پسماندها پس از
تبدیل پسماند پزشکی ویژه به عادی» ساز و کار مدیریت آن
همانند پسماند عادی صورت می گیرد.
ماده ۷۰ - نصب هر گونه زباله سوز اعم از متمر کز و غير
متمر کز در شهرها ممنوع است.
ماده ۷۱ - اننتقرار هوگونه سیستم تصفیه یا امحای مرکزی
منوط به انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست (2۱۸) محیطی
خواهد بود.
صفحه 5:
روشهای تبدیل پسماند پزشکی ویژه به عادی
(حداقل ضوابط- ماده )۶٩
Microbial Inactivation Efficacy(MIE)>or =6Log ٠
۰ فاقد محصول جانبی
٠ حذف زنجیره انتقال عفونت
۰ در دسترس بودن مستندات: ۱-فرایندی ۲- صحت عملکرد
٠ خروجى بى خطر(انسان و محیط زیست)»امکان دفع بی واسطه
* ایمنی پایدار
۰ مقرون به صرفه
۰ برآورنده تعهدات بین المللی
- تاییدیه از نهادهای مسئول در قالب برنامه مدیریت پسماند.
۰ امکان مطابقت با حذف تا 6109 باکتری های شاخص در مواقع اپیدمی
۰ ارسال اندامها و اعضاء جدا شده به گورستان (وارد چرخه نشود)
صفحه 6:
بی خطرسازی و دفع پسماند پزشکی ویژه
(سطوح بی خطرسازی)
سطح یکت غیرفعالسازی میکروبی: باینترین میزان از غیرفعالسازی میکروبی است که در آن
بیشتر میکروار گانیسم‌های بیماریزا از بین می‌روند و به میزا
رويشى: قارجهاء اسبور قارجها و ويروسها كاهش مى يابند: اما مايكوباكتريوم و اسبور باكتريها
غیرفعال نمی‌شوند.
سطح دو غیر فعال‌سازی میکروبی: سطح دو غیرفعالسازی میکروبی؛ علاوه بر غیرفعالسازی
باکتریهای رو شی, قارچها اسپورقارچها و وبروسها با PEDAL ISO
می‌دهد و تنها اسپور با کتریها را از بين نمىيرد.
سطح سه غیرفعالسازی میکروبی: سطح سه غیرفعلمسازی میکرویی» علاوه بر غیرفعالسازی
باکتربهای رویشی قارچها؛اسبور قارچها وبروسها و مایکرباکتربوم. هل هار ریت SAA
درصد) مقاومترين اسيور بأكتريها را كاهش م دهد.
سطح چهسار غیرفعالسازی میکروبسی: سطح چهار غیرفعالسازی میکروسی» علاوه بر
غیرفعال سازی با کتریهای رویشیء قارجهاء |.
صفحه 7:
روش های بی خطرسازی و دفع
اتو کلاو
مایکرو ویو
دفن بهداشتی
زباله سوز
محفظه سازی
صفحه 8:
روش های بی خطرسازی و دفع
۰ زباله سوزی
۰ روشهای غیرفعال سازی میکروبی
— اتوکلاو کردن (استریلیزاسیون با بخار)
- کندزدایی شیمیایی
* تابش میکروویو
#علاوه بر لین روش‌ها» در گذشته از روشهای دیگری ملنند کپسوله کردن و خنثی سازی
jab بعنوان روش‌هایسبی خطرسازی پسماند پزشکی نام برده می‌شد لما لین روش‌ها به
علل مختلف از جمله کارلیی پایین در از بين بردن خطر بهداشتی و زیست محیطی
پسماند پزشکی» مشکلات اجرایی و قابلیت کاربرد پایین منسوخ شده اند.
صفحه 9:
روش های بي خطرسازی و دفع
(دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی» شیمیایی و مکانیکی دستگاه های غیرسوز بی خطرساز پسماند)
سیستم بخار(حرارت مرطوب)
سیستم هیدرو کلاو به همراه خردکن
سیستم گندزدایی شیمیایی
سیستم حرارت خشک به همراه خردکن
سیستم تلفیقی مایکر وویو /اتوکلاو
صفحه 10:
4 5 ۳ 5
روش هاى بى خطرسازى و دفع
)WHO, 2014: Safe management of wastes from health-care
activities(
Steam treatment technologies
+ Autoclaves
+ Integrated steam-based treatment
systems
-Microwave treatment technologies
-Dry-heat treatment technologies
-Chemical treatment technologies
+ Internal shredding of waste
+ Chemical disinfectants
+ Alkaline hydrolysis
Incineration
+ Combustion
+ Pyrolysis and gasification
+ Required waste characteristics
+ Energy recovery
* Types of incinerators for health-care
waste
Encapsulation and inertization
Land disposal
صفحه 11:
معیارها و ضوابط روش سترو نسازی با اتو کلاو
۰ در روش اتوکلاو کردن از وطویت گرما و فشار برای
غیرفعا ل سازی میکروار گانیسم ها استفاده میشود.
۰ روش اتوکلاو کردن برای استربلیزاسیون تجهیزات و مواد
و وسایلی نظیر محیط کشت میکروبی» لوازم شيشه ای
و... توسعه یافته است» اما در سالهای اخیر استفاده از این
روش برای بی خطرسازی پسماند عفونی نیز مورد توجه
قرار گرفته است.
۰ بیشتر پسماند عفونی را می توان با این روش بی
خطرسازی نمود.
صفحه 12:
انواع روشهای سترو نسازی با اتو کلاو
۰ انواع اتو کلاو :
- اتوکلاو با سیستم ثقلی
- اتوکلاو با سیستم پیش خلاء
- اتوکلاو با سیستم متقابل
Ref: 10
صفحه 13:
انواع روشهای سترون سازی با اتو کلاو
Ref: WHO, 2014
* gravity-displacement autoclaves
* pre-vacuum or high-vacuum
autoclaves
* pressure pulse autoclaves.
صفحه 14:
صفحه 15:
اتوكلاو با سيستم ثقلى
۰ پسماند پزشکی به شرح زیر است:
۰ الف- اتوکلاو با سیستم ثقلی:
۰ دماء 1210 زمان قماس» 601011 و فشار 1505
٠ دماء 13507» زمان قماس» 450011 و فشار 31051
در اتوكلاو با سيستم ثقلى» بخار از طريق فشار جايكزين هوا مىشود و هوا از طريق شيرى كه در كف
اتافک اتوکلاو قرار گرفته سیستم را ترک می‌کند.
صفحه 16:
gil کلاو با سیستم پیش خلاء
Pressure
ممع Temperature
valve AC, Safety release valve
b>
Chargin
6 Autoclave chamber
Rails, tracks or trays for waste bins
Filter a Thermostatic
steam trap
+ valve
Vacuum, Drain
Steam
صفحه 17:
او کلاو با سیستم پیش خلاء
پسماند پزشکی به شرح زیر است:
الف - اتوكلاو با سیستم ثقلی:
دما» 1210 زمان تماس» 45۳۱۳ و فشار 1505
دماء 135 زمان تماس» 30۳۳1۳ و فشار [3105
در اتو کلاو با سیستم پیش خلاء» قبل از ورود بخار به اتاقى اتوكلاوء هواى موجود در اتاقى با
استفاده از یک پمپ خلاء تخلیه می گردد
صفحه 18:
c Pulse Autoclaves
en autoclaves use و ulsing to evacuate air, ۰ pressure pulsing systems repress arc
i gravity (or steam flushing) entails repeatedly releasing
steam and ers i 58 ‘to near atmospheric after the pressure has reached a predetermined level and then
allowing the pressure to build up again with the addition of steam. Vacuum pulsing is similar to a high-vacuum
operation except that two or more vacuum cycles are used at the start of the treatment process. Pressure-vacuum
systems operate by building pressure and then releasing a vacuum, and repeating this process several times during
treatment, Alternating pressure cycles are used to achieve rapid penetration of steam. In general, the pressure-
vacuum systems have the shortest time for achieving high disinfection levels. ۱
۳ ar”
صفحه 19:
معیارها و ضوابط روش سترو نسازی با اتو کلاو
الف- فاکتورهای موثر:
زمان» درجه حرارت» فشار» نوع پسماند» نوع ظروف نحوه بار گذاری و حداکثر میزان با رگذاری.
ب - این روش برای پسماندهای عفوفی و تیز و برنده کاربرد دارد.
پ - پسماندها شیمیایی و دارویی نبا روش تصفیه شوند.
ت- چنانچه از اتو کلاو بدون خردکن استفاده می شود بايد كيسه و ظرف ایمن(58) قابل اتوکلاو
كردن باشند.
ث- ميزان يسماندهايى كه داخل دستكاه قرار داده ميشود بايد متناسب با حجم اتوكلاو باشد.
ج- مدت زمان سترو نسازی بستگی به مقدار و چگالی بار (پسماند) دارد.
چ- دستگاه باید حداقل سالی یکبار کالیبره شود و مستندات آن موجود باشد.
ح- استفاده از شاخص های شیمیایی ( مانند نوارهای حساس به حرارت یا موارد مشابه دیگر)
برای هر دوره کاری (سیکل ) که سترون می شوند» ضروری است تا نشان دهد شرایط کامل
سترون سازی | یجاد شده است).
صفحه 20:
معیارها و ضوابط روش سترو ن سازی با اتو کلاو
خ- استفاده از شاخص بیولوژیک باسیلوس استثاروترموفیلوس حداقل ماهی یکبار
ضروری است تا از صحت عملیات سترون سازی اطمینان حاصل شود.
د- مستندات باید حداقل به مدت یکسال نگهداری شوند.
ذ- وقتی یک اتوکلاو ثقلی برای پسماند پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد:«
ر- وقتی یک اتوکلاو وکیوم برای پسماند پزشکی استفاده میشود باید موارد زیر را
شامل شود:۴
ز- پسماند پزشکی نباید به عنوان پسماند تصفیه شده در نظر گرفته شود مكر اينكه
اندیکاتور زمان, درجه حرارت و فشار نشان دهد که در طی فرایند سترون سازی
با اتو کلاو زمان» درجه حرارت و فشار لازم تامین شده است.
ز- اگر به هر دلیل اندیکاتور زمان؛ درجه حرارت یا فشار نشان دهد كه اين سه
عامل مناسب نبوده» تمام بار پسماند پزشکی باید دوباره اتو کلاو شوند تا فشار»
درجه حرارت و زمان ماند مناسب به دست آید.
صفحه 21:
ثبت کردن بارامترهای راهبری(اداره کردن)
٠ هر اتوكلاو باید مجهز به تجهیزات ثبت کامپیوتری با
گرافیک باشد تا به طور | توماتیک و مداوم پایش شود و
تاریخ» زمان» روز» تعداد بار و بارامترهای عملناتی را
بطور کامل در سراسر سیکل کامل کاری اتوکلاو ثبت
صفحه 22:
آزمایش صحت فرابند» تست اسپور
بايش دوره ای توسط شرکت سازنده یا واردکننده
در هر شش ماه با طبق توصیه شر کت سازنده
مستعر(هر ار
اسفده از تکام
Bb cheat ial
SLATST) بینی Side eb وال
اتديكاتور شيميلى Geobacillus
Jai al stearothermophilus
ey BMS) (Sin ba)
برنامه استاندارد سترون
وبال الديكاتور بيولوزيك
Geobacillus
stearothermophilus
fl alg See با
سترون سازى)
صفحه 23:
دستورالعمل ارزياب عملكرد و بايش ميكروبى؛ شيمياتي و مكانيكى دستكاه
هاى غيرسوز بى خطرساز يسما
همه مراحل فرايند سترون سازى و كندزدابىء به ويزه بعد از شروع به كارء تعمير و
استفاده از نسخه های جدید تجهیزات باید اعتبار بخشی شوند.
اعتباربخشی با چک کردن بارامترهای فیزیکی و استفاده از ادیکاتورها و روش های
بیولوژیک و/ یا اندیکاتورها و روش های شیمیایی انجام می شود.
در كنار اعتباربخشىء بايد بايش مستمر به طور دائم برای کسب اطمینان از داشتن
محصول سترون انجام شود.
برای جمع آوری مناسب پسماندها و کمک به نفوذ ماده سترون کننده در داخل آنهاه بیش
از ۲/۳ یا 7۸ ظوفیت کیسه ها یا ظروف نباید با يسماند بر شود تا بتوان در آنها را به
خوبی بست.
بیش از نصف محفظه دستگاه بی خطرساز پسماند نباید از پسماند پر شود.
صفحه 24:
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی؛ شیمیایی و مکانیکی دستگاه
های غیرسوز بی خطرساز پسماند (انواع بایش)
بايش مکانیکی:
- مشاهده و ثبت شاخص های فیزیکی فرایند سترون سازی يا گندزدایی» نشان داده
شده توسط درجه ها ثبات ها در هربار استفاده از دستگاه.
بايش شيميايى:
انديكاتورهاى شيميايى مى توانند نتيجه فرايند سترون سازی را با این مزیت
که نتبجه آنها فورا" در دسترس است پایش کنند.
اندیکاتورها یا روش های شیمیایی چندین عملکرد دارند:
بررسی صحت عملکرذ دستگاه سترون کننده (مثل آزمون بووی دیک:56,۳0)
کنترل فرایند سترون سازی یا کندزدایی (سیستم کنترل بسته بندی با فرایند
یا اندیکاتورهای تلفیقی که داخل بسته بندی با ظروف قرار می گیرند)
صفحه 25:
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی» شیمیایی و مکانیکی دستگاه
های غیرسوز بی خطرساز پسماند (پایش شیمیایی:0ظ)
آزمون بوویدیک این مورد را نترل می كند: نشتى هواء خروج ناكافى هو نفوذ ناكافى بخارء حضور كازهاى جكال نايذير.
1113 د
وسیله جالش فرایند ((860) 06۱68 ۲102116086 55ع60) مناسب براى انجام تست بوويديك در دستكاه بى خطرساز يسمائد.
در دو مدل قابل تیه است: ۲۱61۷-860 |شیلنگی Compact-PCD , ((¥/8 m) )
آزمون 905 (۲۵56 510۱/2800 0104 30۷/16) مطابق با 285 ۶۱ جایگزین بسته ز
) که نوع دوم.دوام بیشتری دارد و شامل
sce دونوع
asd Leese aly of Compact-PCD هوا و نفوذ بخار در وسايل توخالى بيجيده و لوله های بلند مواد جامد و مواد دارای خلل و
فرج مناسب است و سخت گیرانه تر از نوع بعدی است.
38-8م2010 كه برلى بررسى خروج هوا و نقوذ بخار در مواد جامد و مواد دارلى خلل و فرج مناسب بوده. ولى براى وسايل
توخالى ييجيده و لوله هاى بلند تامناسب استد
صفحه 26:
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی» شیمیایی و مکانیکی دستگاه
های غیرسوز بی خطرساز پسماند (پایش شیمیایی:0ظ)
اگر دستگاهفاقدفرایندبوویدیک است. می توان از یک فرایند نرمال در دمای 6 ۱۳۲-۱۳۴ تا ٩ دفیقه و در دملی 6 ۱۲۷ تا ۲۰ دفیقه
استفادد ۱ دماى
i ری
my we
ل +2 Intelligent Ink Technology
و یه
بس از
شیمیام 2 / a
af العلناً
او نفوز يد ۱ se
Ppl amp al aa my if
دستگاه اتوكلاو را ذمى توان مورد استفلاه روزانه قرار داد مگر این که تمام خانه های نورآندکاتر بووبدیک she شوند
صفحه 27:
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی» شیمیایی و مکانیکی دستگاه
های غیرسوز بی خطرساز پسماند (پایش نیمیایی- اندیکاتور پایش نفوذ بخار)
صفحه 28:
دستورالعمل ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی» شیمیایی و مکانیکی دستگاه
هاى غير سوز بى خطر ساز بسمافد (بایش ببولوژیکی)
وبال انديكاتور بيولوزيك را مى
(معمع-ها8) بدون آن كه .
1 وسايل توخالى بايد استريل
Safety Box L PCD )1 =
|SCBI بعد از كامل شدن قراید
5081 ها يايد در بدترين شرايط
بسیار مشکل است. برای سیست
کننده, مستقیم" الای آبگذر (
از آنجا که اندیکاتورهای بیولوژر
بايد به طور استفاده شود
أركائيسم أزمون براى سيستم بخ
Positive
Control
Bio-Compact-Process ~
ور جایگزین
خل و8
این مزیت را دارد که می تهان
۰
5 & که استریل کردن اقلام در آنجا
عمولا' روى كف قفسه استريل
برد دارند, بتابراين از اين أزمون
Unexposed Negative
(SALs 10° CFU) <
صفحه 29:
ses
اتوكلاو كردن
دزی بای
-كاراى بالادر حدق
cheba
کدی Se
کرو نیودت
ble دزی اسب
- هزيةهلى سوم كذارى و
- كافش حجم يسمائد
-کارلی با در حذف
Sch
شرایط بر یدای اسب
اد Sesto يديت
- عدم نيزيو ترب يسان
a ee | رمرم سمه
یی یبای
-عدم جد لردكي دو ميطزيت
SS it pt
مت ری و
هزیهایسرمایه گذری و بهربردای
0
-انتشار الابنده به انسفر
نفو بخار در آنه این است.
- تابه بوستل هرد ماهر
- استقاد زود خاک به نو
عامل دا
درو و شیمایی
ols APH بل Sop
| هزيتةهاى سرميه كذارى و بهرمردارىً
nee
حدم نجزه و نخرب پسانهای
اذارفى و شيميلى
clans AA زباله خردكن
صفحه 30:
هيدروكلاو به
همراه خردکن
هایفیزیکی
نشان داده
اشده توسط
درجه ها و
تبات ها
بايش شيميايى ١ پایش شیمیابی
os
بوويديك
به طور
BMS) روزاته بعد از
داخل بسته بندىن ١ شروع كار
ast) اسم
یش بیولوزیک
stearother
mophilus
ابه طور هفتكى)
آعبول يا ويال
الديكاتور
بیولوزیک
Geobacillus
stearother
‘mophilus
ابه طور روزاته).
بايش مكاتيكى ١ بايش شيميايى
وبال انديكاتور
ابيولوزيك
Geobacillus
stearother
‘mophilus
با رعایت برنامه
cates)
نامه استاندارد
om
سازی)
استرون سازى)
آمبول يا وبال
اتديكاتور
پیولوژیک
Geobacillus
درجه هاو stearother
تبات ها ‘mophilus
صفحه 31:
پایش مستمر (هر بار
2 استفاده از دستگاه)
اعتبار بخشی
يايش مكانيكى پایش شیمیایی پایش شیمیایی پیش بیولوژیک
توار اندیکاتور
بیولوژیک ۳
ار اندیکاتور بیولوژیک
Pee mec) || Bacillus سوت
Bacillus = = a
atrophae
atrophaeus
us
(به طور روزانه)
آمبول اتديكاتور
سیستم AE بیولوژیک آمپول اندکاتور
ie هلي فيزيكى Geobacill هاى تيزيكي Sides
خشكابه us - 7 Dyas نشان داده Geobacillus
همراه jes 0 درجه هاو stearothermo
خردکن philus ecu? rmophilus ou
(hy ash a)
نوار اتدیکاتور
بیولوژیک
Bacillus نورندیکاتوریووژیک
6 " بت شاخص " اندیکتور Bacillus
انديكاتور ونا هایفیزیکی شيميابى ورده۳0۴۵
1 وويال انديكاتور نشان دادم داخل . وویال اندیکاتور
TST) began Sine 2 بيولوزيك
Geobacillus 2 34+, Geobacill ast)
us ثبات ها بندى stearothermo
philus stearothe
صفحه 32: